Ανατολική πλευρά. Στην ανατολική πλευρά της Ακρόπολης δεσπόζει το επιβλητικότερο από τα σπήλαιά της. Οι αρχικές διαστάσεις της εισόδου του πρέπει να ήταν κατά πολύ μεγαλύτερες από τις σημερινές, καθώς και οι μεταβολές τους από τις επιχωματώσεις είναι εμφανέστατες. Τα μπάζα και τα απορρίμματα με τα οποία κάποιοι το έχουν κατακλύσει εμποδίζουν την έρευνα. Ωστόσο, μπαίνοντας και προχωρώντας (η κατά διαστήματα… έρποντας) για αρκετά μέτρα από την είσοδό του, η κλίση του εδάφους προς τα κάτω γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Η χαμηλή γαλαρία με την νοτιοδυτική κατεύθυνση που έχει, προδίδει ότι το σπήλαιο εκτείνεται σε μεγάλο βάθος διασχίζοντας τα έγκατα της Ακρόπολης.

 

Βόρεια πλευρά. Βαδίζοντας πάντα γύρω από τις πλαγιές του Ιερού Βράχου, φτάνουμε στη βόρεια πλευρά του, όπου την προσοχή μας αποσπά ένα φατνίο με διαστάσεις… περιπτέρου, τόσο αριστοτεχνικά λαξεμένο όσο και το εσωτερικό ημικυκλικό επίσης λαξεμένο στο βράχο, κάθισμα στο εσωτερικό του! Προφανώς στην αρχαία εποχή χρησίμευε ως φυλάκιο ή ως χώρος ανάπαυσης των οδοιπόρων. Δεξιά και αριστερά από το φατνίο υπάρχουν ακόμα δύο φραγμένα με λαμαρίνες ανοίγματα. Πρόκειται για σπήλαια ανεξακρίβωτου βάθους που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας ως αποθήκες υλικών και εργαλείων για τα εργοτάξια που δραστηριοποιούνται εκεί.

Παρακάτω, ανεβαίνοντας μια αρχαία ελικοειδή κλίμακα, φθάνουμε στο σπήλαιο της Αγλαύρου με το χαρακτηριστικό θυροειδές άνοιγμα, μέσα στο οποίο – και κατά περίεργο τρόπο μόνο εκεί – φωλιάζουν κατά εκατοντάδες τα περιστέρια.

[…] Το συγκεκριμένο σπήλαιο της Αγλαύρου στη βόρεια πλευρά του Ιερού Βράχου είναι ένα από τα πιο μυστηριώδη σημεία της Ακρόπολης. Αυτό συμβαίνει κατά πρώτον μεν επειδή οι γνώμες για την ταυτότητά του διίστανται, κατά δεύτερο δε λόγω του μεγάλου βάθους του και της σηραγγώδους προεκτάσεώς του πέρα από τους πρόποδες της Ακρόπολης.

[…] Το εσωτερικό του σπηλαίου έχει επιπλέον ενδιαφέρον καθώς από το βαθύτερο σημείο του πυθμένα του ξεκινά ένα μακρύ τούνελ που περνώντας κάτω από τους πρόποδες του Ιερού Βράχου, ενώνεται με μια άλλη σήραγγα. Με αφετηρία το σημείο αυτό, η διεύθυνση προς τα αριστερά (βορειοδυτικά) οδηγεί υπογείως προς τον Άρειο Πάγο και την Πνύκα, ενώ προς τα δεξιά (ανατολικά) η στοά φτάνει μέχρι την οδό Μητροπόλεως και συγκεκριμένα κάτω από το εκκλησάκι της Αγίας Δύναμης στην είσοδο του υπουργείου Παιδείας!

Στο υπόγειο του μικρού αυτού ναού υφίσταται ακόμη η παμπάλαια κατακόμβη, ενώ η έξοδος από τη σήραγγα δεν είναι άλλη από την Αγία Τράπεζα του ναού, κάτω από το κάλυμμα της οποίας βρίσκονται ακόμα οι μεταλλικοί κρίκοι για το τράβηγμα της μαρμάρινης θυρίδας προς τα έξω.

 

[…] Δυτική πλευρά. Τα τελευταία μεγάλα και ορατά σπηλαιώματα εντοπίζονται στη δυτική πλευρά του Βράχου. Πρόκειται για τα σπήλαια «του Πανός» και του «Απόλλωνος», όπως είναι γνωστά. Μορφολογικά μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους και το βάθος τους είναι ελάχιστο. Όμως δίπλα ακριβώς από το σπήλαιο του Πανός υφίσταται η μόλις διακρινόμενη – κάτω από ένα φυσικό φατνίο με σκόρπια μαρμάρινα και πήλινα τεμάχια αρχαίων αντικειμένων – η είσοδος μιας χαμηλού ύψους σήραγγας που οδηγεί στα έγκατα του Βράχου με άγνωστη κατάληξη!