Αρχαίες παραδόσεις αλλά και αδελφότητες της Ευρώπης ταυτίζονται στην περιγραφή της πορείας, την οποία ακολούθησε η ιερή Τέχνη για να φτάσει στην Ευρώπη: Ναός

 

Ιερουσαλήμ, Μεγάλη Ελλάδα και Νότια Γαλλία.

Συμφωνούν επίσης, ως προς την εποχή κατά την οποία η Τέχνη αποκτά τον πρώτο προστάτη της στην Ευρώπη.

 

Στο Réglements sur Les Arts et Métiers de Paris (Κανόνες για τις Τέχνες και τα Επαγγέλματα των Παρισίων), έγγραφο το οποίο συντάχθηκε με εντολή του Λουδοβίκου του Θ'

 

το 1258, αναφέρονται μεταξύ άλλων και κανόνες "τους οποίους οι επόπτες της αδελφότητας επαναλαμβάνουν από την εποχή του Κάρολου Μαρτέλου".

 

Ο Κάρολος Μαρτέλος (668-741) ένωσε κάτω από την εξουσία του τους άρχοντες των κρατιδίων, τα οποία τότε αποτελούσαν τη σημερινή Γαλλία και τους οδήγησε σε συντριπτική

 

νίκη κατά των Αράβων στη μάχη του Πουατιέ το 732.

Έτσι, οι Άραβες περιορίστηκαν οριστικά στην Ισπανία και σε ένα τμήμα της Προβηγκίας, ενώ ο Κάρολος Μαρτέλος, αν και ποτέ δεν στέφθηκε βασιλιάς, έγινε ο αδιαμφισβήτητος

 

ηγέτης τους. Έθεσε τέλος στους Μεροβιγγείους Βασιλείς ιδρύοντας την Καρολίγγεια Δυναστεία και δημιούργησε ουσιαστικά το Φραγκικό Κράτος. Αργότερα, ο εγγονός του

 

Καρλομάγνος έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης Ευρώπης.

 

Ο Κάρολος Μαρτέλος θεωρείται από τα περισσότερα αρχαία χειρόγραφα προστάτης της Αρχιτεκτονικής Τέχνης και σύμφωνα με πολλά από αυτά, την γνώρισε και μυήθηκε σε αυτή

 

από τον Naymous Graecus, τον άνθρωπο ο οποίος θεωρείται ότι την εισήγαγε στη Γαλλία. Σε όλα τα χειρόγραφα το όνομα του Naymous Graecus συνοδεύει πάντα την μνεία της

 

τεκτονικής ιδιότητας του Κάρολου Μαρτέλου.

 

Για πρώτη φορά συναντάμε το όνομα αυτό στο Grand Lodge Manuscript No 1. Εμφανίζεται επίσης, σε πολλά αρχαία χειρόγραφα (Lansdowne του 1600, Kilwinning του 1600, Sloane

 

του 1646, Dowland του 1815 κ.ά ) σε διαφορετικές παραλλαγές: Namas Grecius, Naymus Graecus, Maymus Grecus, Mimus Graecus, Mannon Grecus, Namus Grecus ή απλά, Grecus.

 

Αυτό το τελευταίο, είναι και το μόνο, το οποίο παραμένει σταθερό, επειδή προφανώς υποδηλώνει καταγωγή ή, σύμφωνα με την ερμηνεία του Gould, τουλάχιστον κάποιον, ο

 

οποίος έφερε ΕΛΛΗΝΙΚΟ όνομα.

 

Η κατ' επανάληψη αναφορά - και μάλιστα από τόσο παλιά - του ονόματος αυτού, αν και παραφθαρμένου, οδήγησε ερευνητές όπως ο W. Speth και ο W. Papworth να υποστηρίξουν

 

πως πρόκειται πάντα για το ίδιο πρόσωπο και πως οι παραφθορές του ονόματος οφείλονται στο ότι ο θρύλος γύρω από το πρόσωπο αυτό χάνεται στα βάθη του χρόνου και

 

διαδόθηκε κυρίως μέσα από την προφορική παράδοση.

 

Σύμφωνα με απόσπασμα του χειρογράφου Dowland, η μυθική ιστορία του έχει ως εξής:

 

"Ήταν γνωστό πως υπήρχε ένας πολυπράγμων Τέκτονας, ο σπουδαίος Maymus Grecus, ο οποίος πήρε μέρος στην κατασκευή του Ναού του Σολομώντα και ήρθε στη Γαλλία και εκεί,

 

δίδαξε την επιστήμη της Τεκτονικής.

Και εκεί ζούσε ένας απόγονος της βασιλικής γενιάς των Γάλλων, ο περίφημος Κάρολος Μαρτέλος.

Και ήταν άνδρας που αγάπησε τόσο την επιστήμη και ένοιωσε τέτοια έλξη προς αυτήν από τον Maymus Grecus, τον οποίο αναφέραμε προηγουμένως και διδάχθηκε από αυτόν την

 

επιστήμη και θεσμοθέτησε γι' αυτήν τα έθιμα και τους κανόνες.

Και ύστερα, με τη Χάρη του Θεού, επελέγη να είναι Βασιλεύς των Γάλλων.

Και όταν ανέλαβε την εξουσία, πήρε Τέκτονες και τους βοήθησε να κάνουν και άλλους άνδρες Τέκτονες.

Και τους ανέθεσε να διεξάγουν έργα και θέσπισε καθήκοντα και έθιμα και σωστές αμοιβές, όπως είχε διδαχθεί από άλλους Τέκτονες.

Και επικύρωσε τον Καταστατικό Χάρτη τους, ώστε να συγκαλούν ετήσιες συνελεύσεις όπου αυτοί θέλουν.

Και τους περιέβαλλε με ιδιαίτερη φροντίδα. Και έτσι, ήρθε η επιστήμη στη Γαλλία."

 

Αυτός λοιπόν, ο φιλοπερίεργος, πολυπράγμονας, περίεργος ("curious" χαρακτηρίζεται από όλα σχεδόν τα αρχαία κείμενα) Τέκτονας, ο οποίος συμμετείχε στην ανέγερση του

 

Ναού του Σολομώντα, φαίνεται πως εισήγαγε τον Τεκτονισμό στην Ευρώπη ή τουλάχιστον, το όνομά του είναι το μοναδικό, το οποίο διασώζεται και αναφέρεται ιστορικά σε

 

αρχαία χειρόγραφα.

 

Ο Mackey στο The History of Freemasonry προτείνει σχετικά με την ακρίβεια του ονόματος την ακόλουθη εκδοχή. Γνωρίζουμε ότι πολλές παραδόσεις προέρχονται από την

 

Ηπειρωτική Ευρώπη και πέρασαν αργότερα στα Βρετανικά Νησιά.

 

Αν λοιπόν, το πρωτότυπο κείμενο ήταν γερμανικό, πιθανόν θα έγραφε "ein Maurer Namens Grecus", δηλαδή ένας Τέκτονας τον οποίο ονόμαζαν Έλληνα. Ο Άγγλος συντάκτης του

 

πρώτου χειρογράφου θεώρησε αυτή την έκφραση όνομα στο σύνολό της και έτσι "δημιουργήθηκε" ο Τέκτονας Naymous Graecus. Άλλωστε, τέτοιου είδους λάθη είναι πολύ

 

συνηθισμένα στα μεσαιωνικά χειρόγραφα.

 

Οι πληροφορίες, οι οποίες περιέχονται στο The Greek Origin Of Freemasonry του J.N. Casavis είναι επίσης ενδιαφέρουσες.

 

"Ο Marcus Graecus, από τον οποίο ο Roger Bacon πήρε πιθανόν τις γνώσεις του για την πυρίτιδα, δεν ήταν άλλος από τον Naymous Graecus", γράφει και προσθέτει πως την

 

ίδια άποψη υποστηρίζει και ο Major R.H. Murdoch στο Memoirs Historical and Biographical.

 

"Ούτε ο Bacon, ούτε ο Schwartz εφηύραν την πυρίτιδα", συνεχίζει.

"Μοναχοί και οι δύο, ανακάλυψαν τις οδηγίες από την περγαμηνή του Marcus ή Mamus Grecus. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Ελευθεροτέκτονες επίσης άντλησαν στοιχεία για τη

 

θέσπιση των κανόνων τους και τις γνώσεις τους πάνω στα μυστήρια της φύσης και των επιστημών από τις αρχαίες περγαμηνές του Maymus ή Naymus Grecus.

Οι Γάλλοι, οι οποίοι ήταν κυρίως οπλουργοί, καθώς και οι Άγγλοι, οι οποίοι είχαν μεγάλες επιδόσεις κυρίως στη μηχανική, θεωρούσαν επίσης τον Marcus Grecus πρώτο

 

διδάξαντα των τεχνών τους.

Ο Speth συμπληρώνει: «Είναι πιθανόν να συνδέσουμε, με σχεδόν απόλυτη βεβαιότητα, το δικό μας "τεκτονικό" Naymous Graecus με τον αλχημιστή Marcus Graecus, εφευρέτη της

 

πυρίτιδας, ο οποίος έζησε περίπου από το 689 μέχρι το 741 και ήταν σύγχρονος του Κάρολο Μαρτέλου»".

 

Στο The Twelfth Book of Natural Magick του Gianbattista della Porta (1537 - 1615, πρωτότυπος τίτλος Magiae Naturalis, Neapoli, 1558) περιλαμβάνονται πολλές μέθοδοι

 

αλχημιστών. Στο δέκατο κεφάλαιο, με τίτλο Of diverse compositions for fire, περιγράφονται μέθοδοι κατασκευής εκρηκτικών, οι οποίοι βασίζονται στα κείμενα του Marcus

 

Graecus.

Μάλιστα, στην εισαγωγή του αναφέρεται ότι ο Marcus Gracchus ήταν ο εφευρέτης τους.

Το όνομα αποδίδεται ως Marcus Gracchus αντί Marcus Graecus, ένα ακόμη κλασικό παράδειγμα λάθους αντιγραφέα, το οποίο επισημαίνεται και από τον επιμελητή της

 

συγκεκριμένης έκδοσης.

 

Πρωτότυπο χειρόγραφο του Marcus Graecus βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού και μπορεί να αναζητηθεί με τα στοιχεία: 2163. Paris, Bibliothèque Nationale MS.

 

7156. Parchment. Folio. 14th Century. Περιλαμβάνει δε τα:

 

 

Liber utilitatis [alchemical treatise.]

Albertus Magnus. De mineralibus libri quinque.

Nomina lapidum pretiosorum.

Interpretationes vocum Arabicarum in alchymia usurpatarum.

Alpharabius. Liber de alchymia.

[Unidentified alchemical treatise.]

De materia salis.

Liber de tribus verbis.

Rhazes. Lumen luminum.

Marcus Graecus. Liber ignium as comburendos hostes.

Σε Γερμανικές βιβλιοθήκες φυλάσσονται κείμενα κάποιου Magister Balcorinus Graecus et Constantinopolitanus, με αντικείμενο την αλχημεία.

Παράλληλα, στο Magiae Naturalis, ο Marcus Graecus περιγράφει ένα γεγονός, το οποίο συνέβη στη Μυσία, δηλαδή την ασιατική ακτή απέναντι από την Κωνσταντινούπολη.

Ίσως αυτό να σχετίζεται με το επίθετο Constantinopolitanus.

Όπως είδαμε επίσης, ο Mackey πιθανολογεί πως η καταγωγή του Grecus συνδέεται με τη Γερμανία.

 

Υπάρχει ένα ακόμη κείμενο, το οποίο στον κατάλογο εμφανίζεται με το ίδιο όνομα του συγγραφέα (Μ. Balcorinus) και με τον ίδιο τίτλο.

 

Λεπτομέρειες για αυτά τα κείμενα όποιος ενδιαφέρεται περισσότερο, μπορεί να βρει στο βιβλίο "Τα Αρχαία Τεκτονικά Χειρόγραφα" του J.P. Craftson.

 

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Grecus πήρε μέρος στην κατασκευή του Ναού του Σολομώντα. Το στοιχείο αυτό παρουσιάζει ενδιαφέρον δεδομένου ότι ο αναχρονισμός είναι

 

προφανέστατος, εκτός του ότι πολλοί Τέκτονες ιστορικοί υποστηρίζουν πως η περί Ναού παράδοση εμφανίζεται για πρώτη φορά στον Τεκτονισμό μετά το 1717.

Αν ο Naymous Graecus έζησε κατά πάσα πιθανότητα τον 8ο μ.Χ. αιώνα - όπως τουλάχιστον μας αφήνουν να συμπεράνουμε τα αρχαία χειρόγραφα - πώς συνδέεται με την ανέγερση

 

του Ναού του Σολομώντα;

 

Όταν τα όρια της ιστορικής μαρτυρίας χάνονται στην ομίχλη του μύθου, οι αναχρονισμοί και οι ασάφειες έρχονται συνήθως να περιπλέξουν τα πράγματα, κάτι που φυσικά δε

 

συμβαίνει μόνο στην περίπτωση του Naymous Graecus.

Στο Regius Poem του 1390 αναφέρεται πως ο Ευκλείδης ήταν παρών στην οικοδόμηση του Πύργου της Βαβέλ, ενώ σε μεταγενέστερα χειρόγραφα τη θέση του παίρνουν Βιβλικά

 

πρόσωπα.

Στο χειρόγραφο Cook (το οποίο τοποθετείται γύρω στο 1420) προστίθενται άλλες παραδόσεις, που πλησιάζουν εκείνη του Ναού του Σολομώντα, αλλά χωρίς συγκεκριμένη αναφορά

 

στην τελευταία.

Στα τέλη του 17ου αιώνα, ο Πύργος της Βαβέλ και οι άλλες αρχαίες παραδόσεις αντικαθίστανται από την Ανοικοδόμηση του Ναού του Σολομώντα.

 

Τα παραδείγματα αυτά επιβεβαιώνουν ότι η ουσία ενός μύθου πρέπει να αναζητείται κυρίως στο περιεχόμενο και όχι στην εξωτερική "εικόνα", την οποία αυτός "ενδύεται" και

 

η οποία συχνά μεταβάλλεται ανάλογα με την εποχή ή το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

 

Δεδομένου ότι ο Naymous Graecus αναφέρεται συνήθως ως σύγχρονος του Κάρολου Μαρτέλου, ως "ανάδοχός" του στον Τεκτονισμό, αλλού δε ως αλχημιστής, είναι μάλλον απίθανο

 

να βρισκόταν ο ίδιος στην Παλαιστίνη κατά την ανέγερση του Ναού.

 

Ο Schnitger υποστηρίζει ότι αυτό το οποίο πιθανότατα εννοούσαν τα χειρόγραφα δεν είναι πως ο ίδιος ήταν φυσικά παρών στην κατασκευή του Ναού, αλλά ότι παρέμενε

 

αφοσιωμένος σε μία παράδοση, η οποία προερχόταν από εκείνη της Οικοδόμησης του Ναού.

Έτσι, ο Naymous Graecus μεταφέρει στην Ευρώπη μία παράδοση, η οποία σχετίζεται άμεσα με το Ναό του Σολομώντα.

 

Ο Dr.S.R. Forbes ισχυρίζεται ότι ο Graecus συμμετείχε στο κολέγιο (Schola), το οποίο είχαν ιδρύσει Έλληνες εξόριστοι στη Ρώμη στα μέσα του 8ου αιώνα.

Αν πράγματι είναι έτσι, δεν είναι απίθανο να έφτασε ως την περιοχή της Νοτίου Γαλλίας.

Ας μην ξεχνάμε πως η σχολή των Πυθαγορείων του Κρότωνα είχε προετοιμάσει το έδαφος στις περιοχές της Ιταλίας και της σημερινής Γαλλίας.

Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς στους Στρωματείς αναφέρει ότι ο Πυθαγόρας είχε "δανείσει" την γνώση του στους Δρυΐδες, οι οποίοι είχαν επεκταθεί από τη Γαλλία ως τα Κελτικά Νησιά.

Άλλωστε, στη Νότιο Γαλλία υπήρχε επί αιώνες ισχυρότατο ελληνικό αλλά και εβραϊκό στοιχείο.

Η Μασσαλία ήταν ελληνική αποικία και η παρουσία Ελλήνων συνεχιζόταν αδιάλειπτα επί 1800 χρόνια, ενώ στην περιοχή των Πυρηναίων το μεσαιωνικό πριγκιπάτο της Σεπτιμανίας κυβερνήθηκε από άρχοντες της γενιάς του Δαβίδ.

Ο Γκιλιέμ ντε Ζελόν ίδρυσε το 792 μία ακαδημία η οποία εξελίχθηκε σε κέντρο ιουδαϊκών μελετών.

Στην περιοχή αυτή θα αναπτυχθούν χίλια χρόνια μετά τον Πυθαγόρα οι Καθαροί, επίγονοι των Γνωστικών.

Το λιμάνι της Μασσαλίας συνδέει την Ασία και την Αφρική με την Ευρώπη, ενώ στην Ισπανία οι Άραβες μεταφέρουν το δικό τους ακμάζοντα πολιτισμό.

Στο φιλόξενο αυτό σημείο συνάντησης πολιτισμών, οι παραδόσεις συγχωνεύονται προκαλώντας συχνά δυναμικές και απρόσμενης φρίκης αντιδράσης.

 

Ήταν υπαρκτό πρόσωπο και αν ναι, ποιός μπορεί να ήταν;

 

Μάλλον δε θα πρέπει να αμφιβάλλουμε για το αν υπήρξε, είτε τον θεωρήσουμε σύγχρονο του Κάρολου Μαρτέλου - και πιθανόν "ανάδοχό" του στον Τεκτονισμό - είτε τον θεωρήσουμε αλχημιστή και εφευρέτη της πυρίτιδας, ίσως μεταγενέστερο του Μαρτέλου.

 

Πρόκειται για ένα και το αυτό πρόσωπο ή για δύο - ή και περισσότερα ίσως - στην πραγματικότητα;

Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι γι' αυτό, αλλά ούτε και να το αποκλείσουμε.

Τα στοιχεία, τα οποία συγκεντρώνονται ως εδώ, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι και στις δύο εκδοχές η ιστορική πραγματικότητα μπερδεύεται με τη μυθική φήμη, η οποία περιέβαλλε κάποιον, ο οποίος ήταν ξακουστός και σεβαστός για την εκπληκτική ποικιλία και ευρύτητα των γνώσεών του, καθώς και για την επινοητικότητά του.

Η καταγωγή του είναι το μόνο βέβαιο στοιχείο, το οποίο έφτασε ως εμάς μέσα από το όνομά του: Graecus, δηλαδή ο Έλληνας.

 

Ίσως να μην έχει τελικά μεγάλη σημασία το να ανακαλύψουμε το ακριβές όνομα του ανθρώπου, ο οποίος στην τεκτονική μυθολογία αναφέρεται ως Naymous Graecus.

Οι δραστηριότητες και οι γνώσεις, οι οποίες του αποδίδονται πιθανόν τελικά να αφορούν όχι σε ένα υπαρκτό πρόσωπο, αλλά στο να εκφραστεί συμβολικά η διατήρηση και ενσωμάτωση του συνόλου των αρχαίων παραδόσεων μέσα στο νεογέννητο Τεκτονισμό κατά την περίοδο του Ύστερου Μεσαίωνα.

 

Δεν έχει σημασία αν ιστορικά συμμετείχε στην Οικοδόμηση του Ναού του Σολομώντα ή του Πύργου της Βαβέλ.

Πρόκειται για κάποιον, ο οποίος κατείχε την γνώση της παράδοσης ως προς την έννοια της ανέγερσης του εσωτερικού, πνευματικού ναού και επομένως, ήταν Τέκτων πολύ πριν την τυπική ίδρυση οποιασδήποτε τεκτονικής αδελφότητας.

 

Γνώριζε το μυστικό αυτού του Ναού και επομένως, ήταν Ναΐτης πολύ πριν ο Άγιος Βερνάρδος θεσπίσει τους ιδρυτικούς κανόνες του Τάγματος των Ιπποτών του Ναού.

Αντιπροσωπεύει το πνεύμα των αρχαίων μυστηρίων, το οποίο "οικοδομώντας αδιακόπως" διασχίζει εποχές, τόπους και πολιτισμούς συνεχίζοντας το έργο του.

 

Και ήταν εκείνος του οποίου την παράδοση διατήρησαν μέσα στους αιώνες τα αρχαία τεκτονικά χειρόγραφα, ο Naymous Graecus, ο Έλληνας, ο οποίος μεταλαμπάδευσε την γνώση της Τέχνης στην Ευρώπη.