[Παρακάτω θα βρείτε την περιγραφή τοῦ καταπληκτικού θαύματος που έλαβε χώρα στις 3 Μαΐου 2009 στην Άνδρο, την Κυριακή των Αγίων Μυροφόρων, όταν μέσα σε κρύπτη και μεταξύ εκατοντάδων άλλων λειψάνων ανακαλύφθηκαν μυροβλύζουσες κάρες κάτω από την εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (κοιμητηριακός ναός της μονής Παναγίας Παναχράντου πού απέχει περίπου 200μ από τη μονή). Περισσότερα σχετικά με αυτήν την καταπληκτική ανακάλυψη μπορείτε να διαβάσετε στο τεύχος Μαϊου-Ιουνίου 2009 του περιοδικού "THE ORTHODOX WORD" (Ο Ορθόδοξος Λόγος), το οποίο περιέχει το άρθρο "Secret Garden of the Saints: The Holy Monastery of the Panagia Panahrantos, Andros, Greece" (Ο Μυστικός Κήπος των Αγίων: Ιερά Μονή Παναγίας Παναχράντου, Άνδρος, Ελλάς) του Lawrence Damian Robinson (ο οποίος προμήθευσε και το φωτογραφικό υλικό). - J.S.]. Περιγραφή του συγκλονιστικού θαύματος στη Ιερά Μονή Παναγίας Παναχράντου στην Άνδρο, όπως μου τό διηγήθηκε η αυτόπτης μάρτυρας κ. Μάρθα Ζησίμου. Μίλησα (διηγεῖται ὁ κ. Ρόμπινσον) με την κουνιάδα μου, τη Μάρθα, σχετικά με το θαύμα της μυροβλυσίας αγνώστων λειψάνων που συνέβη στο μοναστήρι της Άνδρου και θα προσπαθήσω να καταγράψω εδώ όσες περισσότερες λεπτομέρειες μπορώ, όσο ακόμα είναι φρέσκα μέσα στο μυαλό μου. Ήταν τόσο ενθουσιασμένη, που μιλούσε με ταχύτητα 1000 λέξεων το λεπτό, και ήταν τόσα πολλά αυτά που μου διηγήθηκε, που δεν ξέρω από πού ν΄ αρχίσω. Αρχικά, επιτρέψτε μου να σας δώσω μερικές πληροφορίες για την ιστορία της μονής. στορικά στοιχεία γιά την Ι. Μ. Παναγίας Παναχράντου Άνδρου Πρώτα απ΄ όλα, η μονή αυτή δεν είναι και από τις πιο φημισμένες της Άνδρου, όπως του Αγ. Νικολάου ή της Αγ. Μαρίνας. Η μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία την "Πανάχραντο" και ιδρύθηκε το 961 μ.Χ., μετά την επίσκεψη του τότε στρατιωτικού διοικητή και μετέπειτα αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Νικηφόρου Φωκά, στο νησί της Άνδρου. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η επίσκεψη του Ν. Φωκά, καθώς και η ίδρυση της μονής φαίνεται να είναι επίσης θαυματουργικές. Λένε ότι ο Νικηφόρος Φωκάς είχε σταλεί από την Κωνσταντινούπολη για να καταστείλει κάποια εξέγερση στην Κρήτη, όμως κατά τη διάρκεια του πλου, ο στόλος του αντιμετώπισε άσχημες καιρικές συνθήκες και αναγκάστηκε να προσαράξει στην Άνδρο. Κοντά στη σημερινή μονή υπήρχε μια σκήτη, που αποτελείτο από μερικές σπηλιές, όπου ασκήτευαν κάποιοι μοναχοί. Μόλις αυτοί άκουσαν ότι ο Νικηφόρος Φωκάς (υψηλόβαθμος στρατιωτικός διοικητής της Βυζαντινής αυτοκρατορίας) βρίσκεται στο νησί, έσπευσαν να του αποδώσουν τιμές. Του ανέφεραν ότι είχαν μια θαυματουργική εικόνα της Παναγίας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, [1] και του υποσχέθηκαν ότι θα προσεύχονται γι' αυτόν καθημερινά, να έχει «νίκας κατά βαρβάρων» στην Κρήτη. Αυτός υποσχέθηκε ότι όταν επιστρέψει, θα τους βοηθήσει οικονομικά να χτίσουν ένα μοναστήρι, καθώς ήσαν σπηλαιώτες. Ο Νικηφόρος Φωκάς όταν έφθασε στην Κρήτη, πριν ακόμη πιάσει στεριά, φανερώθηκε η Παναγία σε όραμα και του είπε τι ακριβώς θα έπρεπε να κάνει, για να εξασφαλίσει την ειρήνη, και μάλιστα αμαχητί, με την προϋπόθεση ότι θα επέστρεφε στην Άνδρο για να χτίσει εκεί μονή. Ακολούθησε, λοιπόν, τις οδηγίες που έλαβε στο όραμα και όλα έγιναν όπως ακριβώς του είχε πει η Παναγία - σε σύντομο χρονικό διάστημα και χωρίς αιματοχυσίες εξασφάλισε την ειρήνη στο νησί, επέστρεψε στην Άνδρο και έδωσε μεγάλο χρηματικό ποσό για την ανοικοδόμηση της μονής στην τοποθεσία που είχε βρεθεί η εικόνα. Κατά τα φαινόμενα, ο ηγούμενος της μονής προφήτεψε ότι ο Νικηφόρος Φωκάς θα ανεκηρύσσετο αυτοκράτορας και του το είπε, πράγμα που τον χαροποίησε τόσο πολύ, ώστε με την άνευ όρων χρηματοδότησή του, ολοκληρώθηκε η ανέγερση της Ιεράς Μονής . Έτσι, χτίστηκε μια μεγάλη μονή, όμοια με φρούριο. (Δεν την έχω δει, αλλά έτσι την περιγράφει η Μάρθα, μια λεπτομέρεια πραγματικά πολύ σημαντική για την υπόλοιπη διήγηση). Σήμερα, η μονή δεν έχει επισκευαστεί, χρειάζεται ανακαίνιση . Έχει δύο μοναχούς: τον ηλικιωμένο ηγούμενο, Γέροντα Ευδόκιμο, γύρω στα 75 και έναν νέο ιερομόναχο (35-40 χρονών), τον π. Αέτιο (φέρει το όνομα ενός από τους Αγίους 40 Μάρτυρες της Σεβάστειας). Περνάνε δύσκολα οικονομικά, μέχρι που δεν ανάβουν τα φώτα εάν δεν νυχτώσει και μόνον και εφόσον είναι άκρως απαραίτητο. Η μονή είναι δυσπρόσιτη για τα λεωφορεία, με αποτέλεσμα τα πούλμαν που επισκέπτονται τα άλλα μοναστήρια να την προσπερνούν. Είναι κρίμα που συμβαίνει αυτό, γιατί ο ναός της μονής (αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου) διαθέτει πληθώρα αγίων λειψάνων. Εδώ φυλάσσεται n κάρα του Αγίου Παντελεήμονα (η οποία -όπως αναφέρει ο π. Αέτιος- έχει ακόμα μαλλιά και δέρμα στο πίσω μέρος της, από την οποία συχνά αναβλύζει μεγάλη ποσότητα ευωδιαστού μύρου κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας), την κάρα της Αγίας Ιουστίνης, την κάρα του Αγίου Αειθαλά, λείψανα της Αγίας Κυριακής, τμήμα από το χέρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας. Η Μάρθα αναφέρθηκε στα λείψανα και άλλων αγίων, τους οποίους όμως δεν μπορώ να θυμηθώ. ΙΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΟΒΛΥΤΩΝ ΑΓΙΩΝ Και τώρα, θα σας διηγηθώ το βασικό περιστατικό που μου περιέγραψε η Μάρθα. Ένα Σαββατοκύριακο αυτή και η μητέρα της πήγαν στην Άνδρο για προσκύνημα. Είχαν αρχικά την πρόθεση να επισκεφθούν και ένα από τα άλλα, τα πιο φημισμένα μοναστήρια του νησιού (του Αγ. Νικολάου ή της Αγ. Μαρίνας), όμως για ανεξήγητο λόγο αποφάσισαν τελικά να επισκεφθούν πρώτα αυτήν τη μονή. Είπαν ότι βρίσκεται σε μια υπέροχη τοποθεσία γεμάτη πλατάνια, με φανταστική θέα και με πέντε ή έξι πηγές εντός του μοναστηριακού συγκροτήματος. Σταμάτησαν εκεί και γευμάτισαν και, ενώ ήταν εκεί, αποφάσισαν να ρωτήσουν τον π. Αέτιο εάν υπήρχαν ξενώνες (σε περίπτωση που δεν έβρισκαν μέρος να μείνουν σε κάποιο από τα άλλα μοναστήρια που σκόπευαν να επισκεφθούν). Πράγματι, υπήρχε ξενώνας, αλλά ο π. Αέτιος ήθελε πρώτα να ρωτήσει τον Γέροντα εάν θα μπορούσαν να μείνουν (μιας και δεν ήταν συνηθισμένοι σε επισκέπτες). Ο Γέροντας, βέβαια, ήθελε να μείνουν και ο π. Αέτιος -φανερά ενθουσιασμένος- τους είπε ότι την επομένη δεν θα τελούσαν τη Θεία Λειτουργία στο Καθολικό, αλλά στο κοιμητήριο, και ότι θά γινόταν η ανακομιδή όλων των οστών των μοναχών από την ίδρυση της μονής. Η Μάρθα και η μητέρα της δεν μπορούσαν να καταλάβουν πόσο σημαντικό ήταν αυτό που τις έλεγε ο π. Αέτιος. Έβλεπαν, όμως, τον ενθουσιασμό των μοναχών για την επικείμενη φιλοξενία κι έτσι, αποφάσισαν να μείνουν εκεί και να μην πάνε στα άλλα μοναστήρια. Το επόμενο πρωί, παρακολούθησαν την Θεία Λειτουργία σε έναν μικρό ναό έξω από το μοναστηριακό συγκρότημα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (συνήθως τον αποκαλούσαν "του Φωτοδότη"). Τώρα, θα σας εξηγήσω τι εννοούσε ο π. Αέτιος όταν είπε ότι θα τελούσαν τη Θεία Λειτουργία "στο κοιμητήριο". Φαίνεται ότι οι μοναχοί, κάποια στιγμή στην μακραίωνη ιστορία της μονής, είχαν αρχίσει να θάβουν τους κεκοιμημένους μοναχούς στο κοιμητήριο και αμέσως με την εκταφή τους ρίπτονταν στην κρύπτη, κάτω από τον ναό της Μεταμορφώσεως το οποίο είναι το οστεοφυλάκιο της μονής. Ο ναός είναι χτισμένος πάνω από την κρύπτη, η οποία -σύμφωνα με εκτιμήσεις της Μάρθας- έχει εμβαδόν περίπου 25 τ.μ. και ύψος γύρω στο 1,80-2,00 μέτρα. Το μόνο άνοιγμα για να εισέλθει κανείς στην κρύπτη είναι μια οπή στο πάτωμα του ναού, κοντά στο αναλόγιο των ψαλτών, η οποία καλύπτεται με μια πέτρινη πλάκα πάχους 30 εκ. εναρμονισμένη με το έδαφος. Με άλλα λόγια, όποιος δεν γνώριζε την ύπαρξή της και τον σκοπό που αυτή εξυπηρετούσε, κάλλιστα τη θεωρούσε μία από τις πολλές που συνθέτουν το πάτωμα του ναού. Δεν υπάρχει καμία άλλη ένδειξη ότι υπάρχει κάποιο κενό κάτω από τον ναό, καθώς οι τοίχοι εξωτερικά δίνουν την εντύπωση τοιχίων θεμελίωσης. Δεν γνωρίζουν πόσα λείψανα υπάρχουν εκεί συνολικά, αλλά εκτιμούν ότι είναι σίγουρα πάνω από 1000. Από την κρύπτη δεν έχει αφαιρεθεί κανένα λείψανο, αφού αυτή -μέχρι και χθες- δεν είχε ανοιχτεί ποτέ. Κοντολογίς, τα γεγονότα εκτυλίχθηκαν ως εξής: Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ήταν παρόντες συνολικά 10 άνθρωποι: Ο π. Αέτιος (ο π. Ευδόκιμος, ο ηγούμενος της μονής, δεν παρίστατο, γιατί έπρεπε να λειτουργήσει σε έναν άλλον ναό), η μητέρα του που ήρθε για επίσκεψη, οι δύο άνδρες που ήρθαν να βοηθήσουν στο άνοιγμα της κρύπτης, η Μάρθα και η μητέρα της Έφης, καθώς και μερικοί άλλοι ευλαβείς προσκυνητές, τους οποίους οι μοναχοί είχαν καλέσει ειδικά για την περίπτωση. Σε όλη τη διάρκεια της Λειτουργίας, οι εκκλησιαζόμενοι αντιλαμβάνονταν ένα γλυκό άρωμα το οποίο μεταφερόταν με τον αέρα μέσα σε όλον τον ναό, χωρίς να μπορεί όμως κανείς να διαπιστώσει από ποιο σημείο πήγαζε. Η Μάρθα πίστεψε ότι ερχόταν από το θυμιατό, αλλά μετά είδε ότι αυτό δεν έβγαζε καθόλου καπνό. Κάποιαν άλλη στιγμή, νόμισε ότι ήταν το άρωμα μιας από τις γυναίκες που παρευρίσκονταν εκεί. Προφανώς, όλοι είχαν την ίδια εντύπωση, γιατί παρατήρησε πως όλοι τους κοιτούσαν τριγύρω και οσφραίνονταν συχνά-πυκνά τον αέρα. Ανέφερε, όμως, ότι η ευωδία έγινε απ' όλους πλέον αντιληπτή κατά τη διάρκεια του Χερουβικού Ύμνου, κατόπιν στο «Πιστεύω» και ιδιαίτερα κατά την τη φράση "Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών". Η Μάρθα περιέγραψε το άρωμα όπως το βίωμα ενός σεισμού, δηλαδή κάτι τόσο δυνατό το οποίο τους ταρακούνησε ξαφνικά όλους. Μου είπε ότι, μετά τη Θεία Λειτουργία, ο ιερέας άνοιξε την οπή στο πάτωμα του ναού και αμέσως η ευωδία από την κρύπτη πλημμύρισε όλον τον τόπο, γινόταν έντονα αντιληπτό ακόμη και έξω από τον ναό, καθώς και σε όλον τον δρόμο μέχρι πάνω στη μονή. [Φανταστείτε πόσο δυνατό θα πρέπει να ήταν, ώστε να περάσει μέσα από τόσο χοντρές πέτρες!] Ξεκίνησαν να ανοίγουν εξωτερικά τον τοίχο, για να μπουν στην κρύπτη, και ο π. Αέτιος επέμεινε να έχουν αναμμένα κεριά στο καντήλι του νάρθηκα καθ' όλην τη διάρκεια των εργασιών. Κάποια στιγμή, η μητέρα της Έφης ανέβηκε στη μονή. Η Μάρθα, όμως, έμεινε να τους παρατηρεί, να δει τι θα γίνει, γιατί ήταν πεπεισμένη ότι θα συνέβαινε κάτι. Τελικά, κάποτε κατάφεραν να ανοίξουν τρύπα στον τοίχο και άρχισαν να απομακρύνουν τις πέτρες. Εκείνη τη στιγμή, η ευωδία –όπως μας είπε- έγινε τόσο δυνατή, που τους έφερνε ζαλάδα. Τελικά άνοιξαν τον τοίχο έτσι ώστε να μπορούν να εισέλθουν κι η ευωδία έγινε εντονότερη . Οι εργάτες ανησυχούσαν μήπως και υπάρχουν φίδια, μέσα στην κρύπτη, όμως ο π. Αέτιος τους διαβεβαίωσε πως ποτέ δεν είχαν δει φίδια στην περιοχή και πως το πολύ-πολύ να υπάρχουν μερικοί σκορπιοί. Ωστόσο, όταν τελικά κατάφεραν να μπουν μέσα, διαπίστωσαν πως, εκτός από το χώμα και τις πέτρες που είχε ριφθεί με τα οστά των μοναχών, ο χώρος ήταν πολύ καθαρός (δηλαδή καθόλου μούχλα ή μύκητες ή άλλου είδους ζωύφια). Οστά και κρανία ήταν απλωμένα παντού, όλα ανακατεμένα και στοιβαγμένα, τόσα πολλά που το πάτωμα δεν φαινόταν. Εφόσον, όμως, το έντονο άρωμα ερχόταν από κάποιο σημείο κοντά στο άνοιγμα του τοίχου, ξεκίνησαν να βρουν την πηγή του. Ο π. Αέτιος εστίασε το ενδιαφέρον του σε ένα συγκεκριμένο κρανίο, από το οποίο θεωρούσε ότι προέρχεται η ευωδία (η Μάρθα μου είπε ότι ο πάτηρ ανέφερε στους εργάτες τον λόγο για τον οποίο είχε επιλέξει το εν λόγω κρανίο, αλλά δεν μπόρεσε να καταλάβει τι τους έλεγε). Πράγματι, αυτό το κρανίο ευωδίαζε πολύ. Παρόλα αυτά, μύρισαν και άλλα οστά, χωρίς όμως να βρουν κάποιο άλλο που να ευωδιάζει. Τότε άρχισαν να μεταφέρουν τα οστά έξω από την κρύπτη, να τα ξεσκονίζουν γρήγορα , να τα απλώνουν έξω από τον ναό πάνω σε τραπέζια, για να τα πλύνουν με μεγαλύτερη προσοχή αργότερα. Όπως όλα, έτσι μεταχειρίστηκαν και το κρανίο που θεωρούσαν ότι ευωδίαζε. Το τοποθέτησαν πάνω σε ένα τραπέζι κοντά στα άλλα και συνέχισαν την εργασία τους. Μετά από λίγο, ο π. Αέτιος παρακάλεσε τη Μάρθα να πάει στην κουζίνα της μονής και να μαγειρέψει ζυμαρικά για όλους. Καθώς όμως ανηφόριζε, αποφάσισε να ελέγξει και τα κεριά στο νάρθηκα του ναού, να σβήσει όσα είχαν λιώσει πολύ και να ανάψει καινούργια. Αφού, λοιπόν, το έκανε, καθώς βγήκε από τον ναό με σκοπό να ανηφορίσει για τη μονή, άρχισε να φωνάζει δυνατά τον ιερέα να έρθει κοντά της. Το κρανίο, το οποίο πριν ευωδίαζε, τώρα μυρόβλυζε . Το μύρο είχε αρχίσει να τρέχει γύρω από το κρανίο. Η Μάρθα είπε ότι είδε με τα ίδια της τα μάτια το μύρο να αναβλύζει από το κρανίο και καθώς έρεε περιμετρικά, το κρανίο άλλαξε ξαφνικά όψη. Πριν μυροβλύσει, ήταν λευκό όπως όλα τα άλλα. Ωστόσο, καθώς το μύρο έρεε γύρω του (κι απ' ότι μας είπε, περιέλουσε όλο το κρανίο), άρχισε να αλλάζει χρώμα και να γίνεται κιτρινωπό/κεχριμπαρένιο, μπροστά στα μάτια τους! Εκτός από αυτό, η Μάρθα μού είπε ότι, ενώ το κρανίο ήταν ακόμα με χώματα επάνω (ο ιερέας είχε βουρτσίσει μόνον τις πέτρες, τα υπόλοιπα θα έβγαιναν μετά από επιμελέστερο πλύσιμο), τώρα πλέον είχε καθαρίσει τελείως, από μόνο του! (Εκείνη τη στιγμή, μόνον ο π. Αέτιος, η Μάρθα και ένας εργάτης βρίσκονταν στον ναό, ενώ οι υπόλοιποι είχαν ήδη πάει στο μοναστήρι. Συνεπώς, δεν υπήρχε κανένας άλλος που θα μπορούσε να το είχε πλύνει). Μου είπε, επίσης, ότι αισθάνθηκε ξεκάθαρα την παρουσία κάποιου - θαρρείς και το κρανίο, που αντίκριζε, δεν ήταν πλέον μόνο ένα άψυχο αντικείμενο, αλλά ένα ζωντανό και μάλιστα γνώριμο πρόσωπο. Ο π. Αέτιος και το άλλο άτομο έτρεξαν από το μέρος που εργάζονταν και έφθασαν πάνω, εκεί που βρισκόταν η Μάρθα, μένοντας και αυτοί κατάπληκτοι από το θέαμα που αντίκριζε. Όλοι τους άρχισαν να κλαίνε και να προσεύχονται, ενώ ο π. Αέτιος πήρε στα χέρια του το άγιο λείψανο και το μετέφερε στα Άγια των Αγίων. Εκεί, το λείψανο άρχισε ξαφνικά να μυροβλύζει ακόμη πιο έντονα, ακατάσχετα. Το τοποθέτησε πάνω σε ένα λινό ύφασμα και το τύλιξε ολόκληρο, για να απορροφήσει το μύρο. Μόλις όμως σφούγγιζαν το μύρο, αυτό ανάβλυζε με περισσότερη ορμή και δεν ήταν δυνατό να το προλαβαίνουν. Η Μάρθα τηλεφώνησε τη μητέρα της στο κινητό, η οποία έφυγε από τη μονή και ήρθε κι αυτή στον ναό. Τα είδε όλα και με διαβεβαίωσε ότι όλα όσα μου είχε διηγηθεί η Μάρθα ήταν αλήθεια. Μου έφεραν κι ένα κομμάτι από το ύφασμα, με το οποίο μάζεψαν το μύρο, για να το μυρίσω. Πράγματι, ενώ δεν υπήρχαν πάνω του εμφανή σημάδια από λεκέδες, ευωδίαζε υπέροχα ένα πολύ γλυκό, άρωμα λουλουδιών - τόσο έντονο, που δεν το αντιλαμβανόμουν μόνο με την αίσθηση της όσφρησης, αλλά και με αυτήν ακόμη της γεύσης. Η Μάρθα επιβεβαίωσε την εντύπωση που είχα, όταν μου είπε ότι κι αυτή, όταν μύρισε το άρωμα μέσα στον ναό, αισθάνθηκε -μαζί με τους υπόλοιπους που βίωσαν το θαύμα- και κάτι πολύ γλυκό στη γεύση. Όπως ανέφερα και στο προηγούμενο ηλεκτρονικό μου μήνυμα, δεν έχουν την παραμικρή ιδέα σε ποιον ανήκουν τα λείψανα (και υπάρχουν πράγματι χιλιάδες οστά μέσα στην κρύπτη και ίσως φανερωθούν και άλλοι Άγιοι). Οι άνδρες που βρέθηκαν εκεί προσεύχονταν να φανερωθεί ο Άγιος σε κάποιον, σε όνειρο ή σε όραμα, ώστε να αξιωθούν ενδεχομένως να τον αναγνωρίσουν.