Στην "αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης", που ανασκάπτεται στον Στρόφιλα της Άνδρου, βρέθηκαν μια σπανιότατη χρυσή χάνδρα και "εύγλωττες" βραχογραφίες ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΗΜΕΡΤΖΗ Δύο σπανιότατες χρυσές χάνδρες της Νεολιθικής Εποχής, η μία από νόμιμη ανασκαφή και η άλλη από κατάσχεση στα χέρια αρχαιοκαπήλων, δείχνουν προς την "αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης", τον Στρόφιλα της Άνδρου. Μία οχυρωμένη και πυκνά κτισμένη πόλη, με δέκα τουλάχιστον μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα με πολύ μεγάλα δωμάτια, έκτασης 25 στρεμμάτων, μία πόλη που χρονολογείται στο 4500 - 3300 π.Χ. ήρθε στο φως σχεδόν ανέπαφη - στοιχείο πολύ σπάνιο για τους νεολιθικούς οικισμούς στα νησιά- στο Στρόφιλα Άνδρου. Μαζί αποκαλύφθηκαν και μία χρυσή χάντρα και βραχογραφίες με σχήματα περιάπτων, που τείνουν να συνδέσουν την "αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης", κατά την ανασκαφέα Χριστίνα Τελεβάντου, με μια μεγάλη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας! "Η χρυσή χάνδρα που βρήκαμε είναι ίδια με μία χάνδρα του Νεολιθικού Θησαυρού του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (σ.σ.: που είχε κατασχεθεί στα χέρια αρχαιοκαπήλων). Προέρχεται από την ίδια εποχή, κατά την οποία τα χρυσά ευρήματα είναι σπανιότατα", είπε στα "ΝΕΑ" η κ. Τελεβάντου. Μια άλλη σύμπτωση: τα τριάντα χρυσά περίαπτα (δακτυλιόσχημα σύμβολα, τα οποία ερμηνεύονται συνήθως σαν στυλιζαρισμένη γυναικεία μορφή ή θρησκευτικό σύμβολο γονιμότητας) του θησαυρού της Νεολιθικής Εποχής που κατασχέθηκαν το 1997 στα χέρια των ίδιων αρχαιοκαπήλων είναι πιθανόν να σχετίζονται με τα ευρήματα του Στρόφιλα, καθώς "αντιστοιχούν" στα σχήματα σαράντα βραχογραφιών, που εντοπίστηκαν στο δάπεδο ενός ιερού του νεολιθικού οικισμού. "Επιπλέον, στην ανασκαφή του Στρόφιλα έχουμε βρει τρία ακόμα λίθινα περίαπτα. Και το τελευταίο: υπάρχει και η ανεπιβεβαίωτη μαρτυρία ενός εκ των αρχαιοκαπήλων του Νεολιθικού Θησαυρού, που ανέφερε ότι είχε κληρονομήσει τα χρυσά περίαπτα από τη γιαγιά του στην Άνδρο". Όλα αυτά, βεβαίως, είναι ενδείξεις και όχι αποδείξεις. Μήπως μια εξέταση των ιχνοστοιχείων των δύο όμοιων χρυσών χανδρών θα μπορούσε να δώσει θετικές απαντήσεις; "Είχαμε κάποιες επαφές με το ΙΓΜΕ, αλλά αυτές οι εξετάσεις κοστίζουν, θέλουν χρόνο, προγραμματισμό κι εμείς έχουμε άλλες προτεραιότητες. Προτεραιότητα είναι η προστασία του νεολιθικού οικισμού από την καταστροφή. Η εξασφάλιση κονδυλίων για την περίφραξη του χώρου, η δημιουργία ενός μόνιμου στέγαστρου για τη διατήρηση ενός τόσο σπάνιου ευρήματος. Τώρα σκεπάζουμε όπως όπως τα ευρήματα. Αν δεν στεγασθούν, θα διαλυθούν και θα γίνουν ένας σωρός από πέτρες". Μοναδικός σε μέγεθος ο οικισμός του Στρόφιλα, είναι χτισμένος σε μικρό οροπέδιο, φυσικό οχυρό, με οπτικό πεδίο από την Αττική και την Εύβοια μέχρι την Πάρο. Το τείχος έχει πάχος δύο μέτρα, 20 χαράγματα πλοίων, ενισχύεται από τρεις καμπυλόσχημους προμαχώνες και διαθέτει οργανωμένη πύλη. "Αποτελεί το αρχαιότερο ως τώρα τεκμηριωμένο δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής στο νησιωτικό Αιγαίο", υποστηρίζει η κ. Τελεβάντου, ενώ στο εσωτερικό της πόλης ο οικοδομικός ιστός είναι πυκνός και εντυπωσιάζουν κτίρια, αψιδωτά και ορθογώνια, ως προς το μεγάλο μέγεθος και τους πολλούς χώρους. Γιατί ονομάζετε τον οικισμό "αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης"; "Ο Στρόφιλας είναι πόλη γιατί, εκτός από το μεγάλο μέγεθος, έχει έργα συλλογικού χαρακτήρα, όπως το τείχος με την πύλη και τους τρεις προμαχώνες, το ιερό, που αποτελούν βασικά συστατικά της έννοιας της πόλης. Το εύρημα ανατρέπει πολλά από τα δεδομένα, όπως λ.χ. ότι στη Νεολιθική Εποχή στα νησιά είχαμε μόνο μικρούς οικισμούς των 50-100 κατοίκων".