Κατά τη ντόπια παράδοση, τρεις αδελφές από το χωριό Τριπόταµος είδαν το ίδιο όνειρο-όραμα: μια γυναίκα (η Παναγία) τους υποδείκνυε να κτίσουν μοναστήρι και να μονάσουν σε συγκεκριμένο σημείο στο όρος Κεχροβούνι, εκεί όπου έβλεπαν παράλληλα ένα περίεργο φως. Έπειτα από αντιπαραθέσεις με την υπόλοιπη οικογένειά τους, τελικά αποφάσισαν να υπακούσουν στη γυναίκα του οράματός τους. Επειδή, όμως, στο συγκεκριμένο σημείο οι άνεμοι ήταν πολύ ισχυροί και η περιοχή γεμάτη φίδια, επιχείρησαν να χτίσουν τα κελιά τους λίγο νοτιότερα. Όμως, όσο και να προσπαθούσαν, τα κελιά γκρεμίζονταν κατά τη διάρκεια της νύχτας και τα εργαλεία βρίσκονταν στο αρχικό σημείο υπόδειξης. Μετά από αυτό πείστηκαν ότι έπρεπε να υπακούσουν στις αρχικές οδηγίες, και έχτισαν τα τρία κελιά, τα οποία μετέπειτα αποτέλεσαν τον πυρήνα της Μονής. Λόγω έλλειψης πηγών που να επιβεβαιώνουν τις παραδόσεις, υπολογίζεται ότι η Μονή χτίστηκε γύρω στον 11ο-12ο αι. μ.Χ., αν και το πρώτο έγγραφο που την αναφέρει είναι του 17ου αιώνα (πιθανότατα το 1614). Χτισμένη σε υψόμετρο 600 μέτρων, σκαρφαλωμένη στην κορυφή του βουνού, με υπέροχη θέα τη Χώρα και τα χωριά της Τήνου αλλά και το Αιγαίο πέλαγος με τα γύρω νησιά, δικαιώνει κάθε επισκέπτη και προσκυνητή της. Σʼ αυτό το μοναστήρι μόνασε μεταξύ άλλων και η μοναχή Πελαγία, η οποία είδε όραμα την Παναγία να της υποδεικνύει το μέρος, όπου τελικά βρέθηκε η εικόνα της, αυτή του Ευαγγελισμού (Σημ. Aragorn : Περισσότερα για την ανεύρεση εδώ : http://www.paranormap.net/index.php?module=vash&id=295 ενώ η καθολική εκδοχή της ιστορίας είναι εδώ : http://www.paranormap.net/index.php?module=vash&id=295). Από αυτό το γεγονός η Τήνος έγινε πόλος έλξης για τους χριστιανούς όλου του κόσμου. Η μοναχή Πελαγία ορίστηκε Οσία από την εκκλησία μας και τα τελευταία 37 χρόνια Αγία. Η μνήμη της γιορτάζεται με λαμπρή ιεροτελεστία στην Τήνο κάθε χρόνο στις 23 Ιουλίου. Προς τιμήν της οραματίστριάς της, η εικόνα του Ευαγγελισμού μεταφέρεται με λιτανεία και κοσμοσυρροή στο μοναστήρι το πρωί, όπου τελείται θεία λειτουργία στην εκκλησία υπό τις ψαλμωδίες των μοναχών. Ακολουθεί φιλοξενία των πιστών και το απόγευμα της ίδιας μέρας η εικόνα οδηγείται και πάλι πίσω στη θέση της, στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας στη Χώρα. Η επιστροφή είναι μια μεγαλειώδης πομπή, στην οποία συμμετέχουν πεζή ο Μητροπολίτης, ο κλήρος της Τήνου, η Ηγουμένη με τις μοναχές και χιλιάδες πιστοί. Η Μονή κινδύνεψε πολλές φορές να κλείσει, όπως για παράδειγμα κατά τη βασιλεία του Όθωνα και της Βαυαροκρατίας, όταν με διατάγματα έκλεισαν ή κινδύνευσαν να κλείσουν πολλές μονές της χώρας. Η αγάπη και η πίστη, όμως, των Τηνιακών, των μοναχών της εποχής εκείνης, αλλά και όλων των χριστιανών βοήθησε και με τη σθεναρή αντίστασή τους όχι μόνο η Μονή δεν έκλεισε, αλλά αντίθετα απέκτησε λάμψη και ακτινοβολία σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Παλαιότερα στη Μονή ζούσαν εκατοντάδες μοναχές, αλλά σήμερα έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους. ∆εν παύει, όμως, να προσελκύει όχι μόνο τους πιστούς αλλά και κάθε επισκέπτη της Τήνου. Το μοναστήρι της «Κυρίας των Αγγέλων» εκτός από τα άλλα πράγματα που έχει να επιδείξει μέσα από την πορεία του στους αιώνες, αποτελεί επίσης δείγμα τηνιακής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Με τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια του, τις συνεχείς καμάρες του, τη λευκότητα και λιτότητά του, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός οικισμού της Τήνου. Η μόνη διαφορά από τα υπόλοιπα χωριά του νησιού είναι ότι είναι χτισμένο σαν φρούριο, ενώ οι οικισμοί της Τήνου (σε αντίθεση με άλλους Κυκλαδικούς) απλώνονται ελεύθεροι στην τηνιακή ύπαιθρο. Σήμερα μπορεί κανείς να επισκεφτεί το κελί της Αγίας Πελαγίας, που έχει μείνει αναλλοίωτο, να προσκυνήσει την κάρα της, αλλά και να περιπλανηθεί στα στενά δρομάκια της Μονής, απολαμβάνοντας την ηρεμία και τους θορύβους μόνο της φύσης. Οι λιγοστές μοναχές είναι πάντα πρόθυμες να ξεναγήσουν, να μιλήσουν για την ιστορία του μοναστηριού, αλλά και να προσφέρουν λιτό κέρασμα στους ταξιδιώτες. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη Μονή υπάρχει βιβλιοθήκη που απαριθμεί πάνω από 2000 τίτλους για όλα τα θέματα, οι οποίοι χρονολογούνται εδώ και πολλούς αιώνες. Οι μοναχές σήμερα, όπως και από τη Βυζαντινή εποχή, προσεύχονται αλλά και εργάζονται, ώστε να εξοικονομήσουν τα προς το ζην. Με τα εκπληκτικά εργόχειρα και άλλα χειροποίητα, βότανα που οι ίδιες συλλέγουν από τη γύρω φύση, προσπαθούν να συντηρήσουν το μοναστήρι, όπου ζουν αυτές σήμερα, αλλά και όπου έζησε στο παρελθόν η οραματίστρια της Παναγίας.