Το 1630, ο Βενετός μηχανικός δημόσιων έργων Φραγκίσκος Βασιλικάτα, ανάμεσα στα μεγάλα σοβαρά ζητήματα που περιέγραψε στην αναφορά του προς το γαληνότατο πρίγκιπα της Βενετίας, που αφορούσαν στο Βασίλειο της Κρήτης, κάνει και μια εκτενή αναφορά για ένα θαυματουργό σταυρό. Τι ήταν, όμως, αυτό που προξένησε τόση εντύπωση στον Φραγκίσκο Βασιλικάτα, ώστε, ανάμεσα στα θέματα των φρουρίων και του εξοπλισμού τους, στα μεγάλα έργα της ύδρευσης και της άμυνας του Βασιλείου της Κρήτης, να κάνει λόγο για ένα σταυρό; Την απάντηση δίνει ο ίδιος, στο απόσπασμα εκείνο της αναφοράς του: «Στη μέση του χωριού, είναι μια παλαιά ορθόδοξη εκκλησία, η Παναγία στις Σαϊτούρες, όπου βρίσκεται μια αλυσίδα σιδερένια, ως εκείνη των γαλεότων. Από τη μια άκρη είναι δεμένος ένας σταυρός, επίσης σιδερένιος, σκεπασμένος με ασήμι, αλλά από το χρόνο είναι φθαρμένος και ποτέ δεν μπόρεσε μάστορας να τον διορθώσει μαζί με την αλυσίδα, γιατί αμέσως θα κοπούν τα χέρια του. Όπως λένε οι γεροντότεροι, βρέθηκε εκεί κοντά στην εκκλησία, πριν να χτιστεί το χωριό. Ο σταυρός έχει τη δύναμη να θεραπεύει τους φρενοβλαβείς και τους δαιμονισμένους. Τους δένουν με την αλυσίδα και, αφού τους ξαπλώσουν κατά γης, βάζουν το σταυρό στο στήθος τους. Ο σταυρός τρέχει αμέσως και βάζει την αριστερή κεραία του στο στόμα του δαιμονισμένου. Σε 2 με 3 ώρες, αρχίζει να πρήσκεται το πρόσωπό του και βγάζει αφρούς από το στόμα. Σε λίγο ξεπρήσκεται, και σηκώνεται υγιής». Αυτή τη φοβερή σκηνή περιγράφει ο Βασιλικάτα στην αναφορά του το 1630. 370 χρόνια μετά Τριακόσια εβδομήντα χρόνια μετά, το θέμα αυτό κέντρισε το ενδιαφέρον μου και άρχισα να ψάχνω για το σταυρό. Κάπου θα υπήρχε, αν ήταν ακόμα στην Κρήτη. Συνέλεξα και διασταύρωσα πληροφορίες, βοήθησε και η τύχη, και ο σταυρός βρέθηκε. Η φωτογραφία που παρουσιάζουμε εδώ είναι η πρώτη που αποτυπώνει το σταυρό που αναφέρει ο Φραγκίσκος Βασιλικάτα. Είναι, πράγματι, φθαρμένος, όπως αναφέρει και εκείνος, σκεπασμένος με ασήμι, με ανάγλυφη παράσταση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Κωστής Παπαγεωργίου ΠΗΓΗ : http://www.cretetv.gr/