Ο Αντώνιος Πάνδημος (ίσως ψευδώνυμο) ήταν λυρικός ποιητής από την Κρήτη τα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας.

Το 1619, όταν εσπούδαζε στην Πάντοβα, έγιναν στο Ρέθυμνο οι γάμοι της κοντέσσας Καλιέργας (< Καλλιέργας) ή Καικιλίας (> Σεσίλιας), θυγατέρας του Ιωάννη Καλλέργη, με τον Ενετόκρητα πατρίκιο Φραγκίσκο Κουερίνη, κόμη Τεμένους και Δάφνης. Για τους γάμους αυτούς, ο 18χρονος τότε Πάνδημος έγραψε ένα βουκολικό δράμα… Σε αυτό, μια παρθένος θυσιάζεται στην Κνωσό στον Μινώταυρο, για να εξευμενιστεί ο Ποσειδώνας – ο κυρίαρχος της θάλασσας Ποσειδών αλληγορείται με τους κυρίαρχους στην θάλασσα Ενετούς. Στο δράμα αυτό, ο Πάνδημος θρηνεί την υποδούλωση της Κρήτης και επικαλείται την βοήθεια του Διός για να την απαλλάξει από το βενετσιάνικο λιοντάρι. Σε μερικά μάλιστα σημεία του δράματος διαφαίνεται η ύπαρξη τρυφερού αισθήματος του ποιητή προς την Καλιέργα, που ακυρώθηκε από τον γάμο της.

Το βουκολικό δράμα τιτλοφορείται «Fede Amorosa» - «Ερωτική πίστη». Η ενετική έκδοση της «Ερωτικής Πίστης» στα ιταλικά, του Αντωνίου Πάνδημου του εκ Κρήτης, με το οικόσημο των Καλλέργηδων, τυπώθηκε και κυκλοφόρησε το 1620! Χαλκογραφίες του Francesco Valesio (1560-1610;). Στο εξώφυλλο το οικόσημο ελληνο-ενετικής οικογένειας Καλέργη, βυζαντινής αρχοντικής καταγωγής εκ Κρήτης, με τον δικέφαλο αετό και την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ». Το δράμα, επέρασε από τον έλεγχο της Ιεράς Εξέτασης. Το έργο επανακυκλοφόρησε με τον τίτλο Antonio Pandimo "L’amorous Faith" επιμ. Cristiano Luciani, με την συνεργασία του Alfred Vincent, Βενετία 2003 (κείμενο στα ιταλικά). Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας.

Διαβάζουμε στην εισαγωγή:

ΤΕΤΡΑΣΤΙΧΟΝ

 

Και πόλον αστερόπεπλον, ενί γραφίδιαι χαράσσει

 

τέχνη ζωογόνου έκτοθεν αγλαΐης.

 

και σύ γραπτόν έχεις ΑΝΤΩΝΙΕ σείο πρόσωπον,

 

έκτοθε σων αρετών, έκτοθε σής σοφίης.

 

Όπως ξαναβλέπουμε, παρ’ όλες τις μακρόχρονες και σκληρές κατοχές, είτε από Τούρκους, είτε από Ενετούς, οι Έλληνες δεν ξέχασαν ποτέ τους πατρώους θεούς τους…