Οι Πυθαγόρειοι πριν κοιμηθούν συνήθιζαν να κάνουν μια αναδρομή στη μέρα που πέρασε και να διαλογίζονται πάνω στον εαυτό τους ή σε κάποιο φιλοσοφικό προβληματισμό.

Ένας απ' τους δασκάλους του Μέγα Αλέξανδρου του έδινε ένα πρόβλημα πριν κοιμηθεί και τον έβαζε να κρατάει μια σιδερένια σφαίρα πάνω από μια μεταλλική λεκάνη, ώστε αν αφεθεί στον ύπνο ασυνείδητα, να ξυπνήσει απ' το θόρυβο της σφαίρας που θα του έπεφτε.

Γιατί άραγε έδιναν τόσο μεγάλη σημασία στο να θέσουν τέτοιου είδους προβληματισμούς λίγο πριν τον ύπνο; Έρευνες που έγιναν στην Ιατρική Σχολή του Harvard φαίνεται να δίνουν μια πιθανή λύση στο μυστήριο.

Κατ' αρχή έγινε ένα ... περίεργο πείραμα. 27 άτομα εκπαιδεύτηκαν στο διάσημο ηλεκτρονικό παιχνίδι Tetris. 12 απ' αυτούς δεν είχαν ξαναπαίξει, 10 ήταν expert στο είδος και οι υπόλοιποι 5 έπασχαν από μερική-βραχυπρόθεσμη αμνησία, εξαιτίας βλαβών στην περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος.

Μετά από 3 μέρες εξάσκησης, πάνω απ' το 60% των ατόμων αυτών ανέφεραν ότι στα όνειρά τους ... έβλεπαν σκηνές και κινήσεις απ' το παιχνίδι. Την εμπειρία αυτή χρησιμοποίησαν ο Robert Stickgold και οι συνεργάτες του για να αποδείξουν τη θεωρία τους ότι, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τα όνειρα σαν ενισχυτική μέθοδο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Αυτό δεν είναι το πρώτο πείραμα της ερευνητικής ομάδας σ' αυτή την κατεύθυνση. Το 1999 με άλλο πείραμα απέδειξαν ότι άνθρωποι που κοιμούνται για 6 τουλάχιστον ώρες μετά από μια εκπαιδευτική διαδικασία που απαιτούσε ανάπτυξη μιας δεξιότητας, αναπτύσσουν αυτή τη δεξιότητα σαφώς πιο αποτελεσματικά, απ' ό,τι αν δεν ακολουθήσουν την τεχνική του ... ύπνου. Μάλιστα τη μεγαλύτερη βελτίωση παρουσίασαν αυτοί που είχαν την άνεση χρόνου να κοιμηθούν 8 ώρες, κατά τις οποίες πέρασαν και τις δύο φάσεις του ύπνου που οι επιστήμονες αποκαλούν "slow-wave" και Rapid Eye Movement (REM).

Στο τελευταίο πείραμα όμως, ο Stickgold, εισήγαγε και μια τρίτη χρήσιμη περίοδο του ύπνου, την οποία ονόμασε "υπνοαγωγική περίοδο" (hypnagogic period), που καλύπτει την 1η ώρα του ύπνου. Στην πρώτη αυτή ώρα, οι 17 απ' τους 27, είδαν να παίζεται στον ύπνο τους το παιχνίδι, ήδη απ' τη 2η μέρα του πειράματος. Και ο Stickgold εξηγεί ότι αυτό γίνεται επειδή απλά ο εγκέφαλός τους κρίνει ότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο εκπαίδευσης στο αντικείμενο.

Τελικά τόσο οι expert, όσο και οι "νέοι" στο Tetris, έδειξαν σημαντική βελτίωση ενώ αυτοί που έπασχαν από αμνησία καθόλου, αν και 3 απ' τους 5 ανέφεραν όνειρα με Tetris. Ο Stickgold εξηγεί την αποτυχία τους, με το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι αδυνατούν να θυμηθούν γεγονότα που έχουν συμβεί πρόσφατα. Έτσι πέφτοντας για ύπνο, αδυνατούν να σχηματίσουν εικόνες απ' το παιχνίδι που έπαιζαν πριν λίγο. Ίσως αυτό εξηγεί τις ... περίεργες συνήθειες των Πυθαγορείων και του Μ. Αλέξανδρου.

Έτσι για τους ερευνητές, όπως και για τους αρχαίους υμών πρόγονους, απέκτησε ξαφνικά μεγάλη σημασία η περίοδος μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, εκεί που η συνείδηση κάνει το πέρασμά της στον ομιχλώδη χώρο του ασυνείδητου. Γι' αυτό την επόμενη φορά που θα πέσετε για ύπνο ... προσέξτε καλά τι έχετε στο νου σας ή ... τι θα θέλατε να έχετε !!!