Ίσως το πιο σκληρό πράγμα που πρέπει να διαθέτει κάθε ύπαρξη σε τούτο τον κόσμο, είναι η δύναμη να μπορείς να ξεπερνάς τις ήδη υπάρχουσες επιλογές. Σε κάθε εποχή που προσπέρασε τις δίνες του χρόνου, αυτός ήταν ο βασικός κανόνας. Να είστε σίγουροι, ότι αυτός ο κανόνας ισχύει σήμερα και θα ισχύει και στο μέλλον. Φυσικά αυτό μπορεί να το καταλάβει, ο κάθε ένας που διαθέτει ένα σχετικά αναλυτικό τρόπο σκέψης, κάνοντας απλώς μία μικρή διαδρομή στο χθες του ανθρώπου. Ίσως τότε θα διαπιστώσει, ότι πάντοτε υπήρχαν καταστάσεις , που ο άνθρωπος έπρεπε να υπερβεί τις επιλογές του που όριζαν τη γύρω του πραγματικότητα. Αυτή την υπέρβαση την έπρατταν συνήθως ελάχιστοι, για λογαριασμό των πολλών. Σε εκείνους που έκαναν υπέρβαση στις επιλογές, η ανθρωπότητα έδωσε ίσως σαν έναν άτυπο και άγραφο φόρο τιμής, κάποιους τίτλους. Ορισμένοι, που υπερέβησαν τον τρόπο σκέψης και τα πρότυπα των ιδεών των πολλών φέρνοντας στο φώς νέους δρόμους αντίληψης, τους αποκάλεσε σοφούς. Άλλοι, υπερέβησαν τις υπάρχουσες γνώσεις δημιουργώντας νέα επιτεύγματα. Ήταν εκείνοι που ονομάστηκαν, μεγάλοι επιστήμονες. Ενώ κάποιοι ήταν αυτοί, που όταν χρειάστηκε να σηκώσουν το κεφάλι και να κοιτάξουν το θάνατο κατάματα για λογαριασμό της ελευθερίας των πολλών, δεν δίστασαν να καταθέσουν τη ζωή τους. Ο χώρος που θα ασχοληθούμε μέσα από αυτή την αναζήτηση, έχει να κάνει τόσο με τη μυστηριώδη αλλά και λαογραφική πλευρά του κόσμου μας, όσο και με εκείνους τους ανθρώπους, που δεν δίστασαν να κυλήσει το αίμα τους στο χώμα, χάριν του συνόλου.


ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΜΟΣΧΑΣ


Όσοι από εσάς έχετε ασχοληθεί με την εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τον ζυγό της κατοχής, θα έχουν συναντήσει στις σελίδες εκείνες της μαύρης εποχής, τα γεγονότα που συνέβησαν στις 17 Αυγούστου του 1944. Η επιχείρηση, αποτελούσε κομμάτι ενός ευρύτερου σχεδίου των μυστικών υπηρεσιών του τρίτου Ράιχ και ονομαζόταν, «ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ». Οργανώθηκε με εντολή του δόκτωρ Βάλτερ Μπλούμε, που ήταν διοικητής των SS στην υπόθεση ασφάλειας. Ο στόχος του σχεδίου ήταν, να δημιουργηθεί διχόνοια μεταξύ των ελληνικών δυνάμεων κατοχής (γερμανοτσολιάδες) και των κομμουνιστικών ομάδων αντίστασης. Η επιχείρηση του μπλόκου, ξεκινά στις 2.30 τα ξημερώματα, όταν γερμανικά καμιόνια περικυκλώνουν τις συνοικίες του Πειραιά και μαζί και τη μικρή Μόσχα , όπως αποκαλούσαν οι δυνάμεις κατοχής τη Νίκαια, λόγω της συγκέντρωσης κομμουνιστικών ομάδων στη συνοικία. Στις 6.00 η ώρα το πρωί, οι ταγματασφαλίτες αναφωνούν να συγκεντρωθούν όλοι οι άντρες από 14 έως 60 χρονών, ώστε να γίνει αναγνώριση ταυτοτήτων. Όσοι δεν υπάκουαν, θα τουφεκίζονταν επιτόπου. Επικεφαλής του μακελειού, ήταν ο συνταγματάρχης Πλυντζανόπουλος, ο ταγματάρχης Γεώργιος Σγουρός και ο διοικητής της αστυνομίας Νίκος Μπουράντας. Πολλοί από τους πολίτες, αρνούνται να βγουν από τα σπίτια τους, με αποτέλεσμα να τουφεκιστούν μέσα σε αυτά. Άλλοι, σύρονται στον τόπο συγκέντρωσης με βρισιές και ξυλοδαρμούς. Οι γερμανοί, αρχίζουν να καίνε τα σπίτια ενώ τα κλάματα των γυναικών, ακούγονται παντού. Έως τις 8.00 η ώρα το πρωί, η μάντρα της Οσίας Ξένης και η γύρω περιοχή, έχει γεμίσει με αθώους πολίτες. Οι καταδότες, πιάνουν δουλειά καταδεικνύοντας τον λοχαγό του ΕΛΛΑΣ, Αποστόλη Χατζηβασιλείου όπου του αφαιρούν το ένα μάτι με την ξιφολόγχη και τον ξυλοκοπούν , ώστε να καταδώσει και άλλους αγωνιστές. Στο τέλος εκτελείται, γιατί δεν προδίδει. Ο Παναγιώτης Ασλανίδης επίσης, βασανίζεται μέχρι θανάτου. Η αγωνίστρια Αθηνά Μαύρου εκτελείται, ενώ μέσα στην μάντρα του υφαντουργείου Παγιασλή, θα εκτελεστεί και το στέλεχος της ΕΠΟΝ, Διαμάντω Κουμπάκη. Οι τελευταίες της λέξεις, θα είναι να καλεί το πλήθος, σε εκδίκηση. Η σφαγή θα λάβει τέλος, στις 18.00 μ. μ. Το σύνολο των εκτελεσθέντων, θα είναι 76 άτομα ενώ 8 χιλιάδες θα οδηγηθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κάπως έτσι ο χώρος της μάντρας, θα περάσει στις μαύρες σελίδες της ελληνικής αντίστασης. Σήμερα παραμένει ο χώρος ως έχει από τότε, ώστε να μας θυμίζει εκείνους τους λίγους που έδωσαν τη ζωή τους για τους πολλούς.


ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ


Υπάρχουν πολλές πλευρές του κόσμου μας και κάθε μία από αυτές, είναι και ο δρόμος ενός παρατηρητή. Διαλέγοντας λοιπόν, το μονοπάτι εκείνο που ο διαβάτης ξεφεύγει από τη συμβατή ιστορία και αγναντεύει τις πλευρές του μυστηρίου, μέσα από τις παρακάτω γραμμές θα σας ξεναγήσω, στο άλλο πρόσωπο της ιστορίας. Βλέπετε, η ίδια η ιστορία δεν διαφέρει σε τίποτα με τη μορφή ενός ποταμού, που άλλοτε τα νερά του κυλούν υπογείως και μυστικά από τα δικά μας μάτια και άλλοτε εμπρός μας. Το σίγουρο είναι ότι ο ποταμός , είναι ενιαίος. Τώρα, το αν εμείς αντιλαμβανόμαστε το σύνολο του ποταμού ή ένα μέρος του, είναι θέμα αποκλειστικά της θέσης που βρίσκεται ο παρατηρητής. Η Οσία Ξένη, έχει ταυτιστεί με τους αγώνες που έδωσαν κάποιοι για την ελευθερία. Όμως υπάρχει και εκείνο το σκοτεινό κομμάτι, που θέλει ύστερα από αυτά τα τραγικά γεγονότα, να συμβαίνουν κάποια παράξενα συμβάντα. Η πρώτη ίσως και πιο αξιόλογη αναφορά, έρχεται από τη γερόντισσα που διαμένει λίγο πιο κάτω από τη μάντρα και ονομάζεται Μαρία Παπαδάκη. Η ίδια υποστηρίζει, ότι ήταν παρούσα στο σημείο, όταν πραγματοποιήθηκαν τα θλιβερά γεγονότα και ότι αργότερα από αυτά, έβλεπε για μέρες τη σκιώδη μορφή ενός άντρα, που ζητούσε νερό. Άξιο αναφοράς είναι, ότι πραγματικά οι άνθρωποι που βασανίστηκαν, λιποθυμούσαν από τη ζέστη και όποια γυναίκα τολμούσε να δώσει λίγο νερό, ξυλοκοπούνταν από τους γερμανούς. Επίσης υπάρχουν, κάποιες αναφορές για μορφές ανθρώπων που περπατούν στο πλακόστρωτο και χάνονται μέσα στους τοίχους της μάντρας. Σε αυτές τις μορφές κάποιοι, αποδίδουν ότι είναι οι ταλαιπωρημένες ψυχές των εκτελεσθέντων. Ενώ κάποιοι πιο δεισιδαίμονες και θρησκόληπτοι ταυτόχρονα, λένε ότι είναι οι ψυχές από κάποιους καταδότες που εκτέλεσαν οι γερμανοί και πως τα αμαρτήματα τους, ήταν τόσο μεγάλα που δεν τους δέχτηκε ούτε ο Θεός , αλλά ούτε και ο Διάβολος. Προσωπική μου άποψη, είναι ότι η λαογραφία, τα θαύματα ή το παράξενο, γεννιέται πάντοτε στο μυαλό των ανθρώπων, κάτω από συγκινησιακή φόρτιση. Ωστόσο, δεν μπορώ να τραβήξω δύο γραμμές και να απορρίψω μύθους και ιστορίες, γιατί είμαι σίγουρος, ότι ένα μεγάλο μέρος των παράξενων αφηγήσεων, αποτελεί νοητά σύμβολα της πραγματικότητας μας. Άλλωστε το σύμπαν, είναι τόσο άπειρο, που χωρά σχεδόν όλες τις καταστάσεις αλλά και τις θεωρίες όπου έχει βρει ο άνθρωπος μπροστά του, αλλά και όλες εκείνες, που δεν θα προφτάσει ίσως να κατανοήσει ποτέ. Μπορεί όλα τα παραπάνω, να αποτελούν είδωλα σαν και εκείνα που περιγράφει ο Δημόκριτος στο Περί Ιδεών. Από την άλλη, τόσο για να δεχτείς όσο και για να απορρίψεις κάποια γεγονότα, δεν αρκεί μόνο η αφήγηση τους. Βλέπετε κανένας, δεν βρίσκεται στη θέση του κάθε μάρτυρα ώστε να γνωρίζει κάτω από ποιες ψυχολογικές πιέσεις ή τις συνθήκες που επικρατούσαν, όταν διαδραματιζόταν το φαινόμενο. Τέλος, υπάρχει η ιστορία μιας γυναίκας που εμφανίζεται να κλαίει, γιατί όπως λένε στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν, ξεκληρίστηκε όλη της η οικογένεια. Όπως και να έχει, ο χώρος είναι ένα αξιόλογο σημείο, που η ιστορία τόσο του παράξενου όσο και της συμβατής πραγματικότητας, δένει ομοιόμορφα σε έναν διάφανο ιστό.

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ