Βραχογραφίες, φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την Ελλάδα. Αντίθετα φαίνεται ότι ήταν ήδη γνωστές στους αρχαίους Έλληνες. Σε διάφορες περιοχές, όπως στη Νάξο, στην Κρήτη, στην Εύβοια και σε νομούς της δυτικής και κεντρικής Μακεδονίας, υπάρχουν «σημαδεμένοι» βράχοι. Κατά καιρούς έχουν γίνει ανακοινώσεις και αναφορές για στημένους όρθιους λίθους (menhir), πολλές φορές σε ολόκληρες λιθοσειρές, όπως αυτές που έχουν βρεθεί έξω από την Κομοτηνή. Το θέμα όμως των ελληνικών βραχογραφιών πήρε νέα εντυπωσιακή τροπή από την σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη του ερευνητή Στέλιου Παπανικολάου στην περιοχή της Λάρισας. Εκεί, το 2002, αυτός ο Λαρισαίος γλύπτης και ιστορικός τέχνης ανακάλυψε μελέτησε και κατέγραψε πάνω από 600 τέτοιες πέτρες που φέρουν πάνω τους πανάρ χαια σημάδια της επέμβασης του ανθρώπου! Ο Παπανικολάου πρωτάκουσε τον όρο «γραμμένη πέτρα» στο χωριό Σπηλιά στους πρόποδες του Κισσάβου, όταν οι κάτοικοι τον συνόδεψαν σε μία τοποθεσία όπου υπήρ-της περιοχής, τη μεταθανάτια ζωή και τη λατρεία-επίκληση των προγόνων τους. Από τα σύμβολα που είναι χαραγμένα, μπορεί επίσης να συμπεράνει κάποιος, ότι οι τόποι αυτοί ήταν χώροι λατρείας και θρησκευτικών συμβολισμών, όχι μόνο των τελευταίων κατοίκων της περιοχής, αλλά και πολύ μεχαγενέστερων. Επίσης, τα σημεία των χαραγμένων βράχων βρίσκονται γεωγραφικά σε περιοχές, ή καλύτερα σε υψώματα, όπου μπορούσαν οι ιθαγενείς να παρατηρούν όχι μόνο τη γύρω περιοχή, αλλά και αρκετά μακριά στον ορίζοντα. Αυτή η εξέλιξη της βραχογραφίας στην προϊστορική περίοδο της Ιστορίας του ανθρώπου, αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών που διαθέτουμε για τις καλλιτεχνικές, πνευματικές και πολιτιστικές απαρχές της Ανθρωπότητας. Εκτός των παραπάνω θεωριών και εικασιών, έχουν διατυπωθεί πάνω από εκατό απόψεις για την ερμηνεία αυτών των βραχογραφημάτων. Ωστόσο το πράγματα έγιναν αρχετά πιο πολύπλοκα για τους επιστήμονες όταν ανακαλύφθηκε ότι αρκετά από αυτά τα αρχαιότατα δημιουργήματα σηματοδοτούν τόπους που συνδέονται μεταξύ τους με γεωμετρικές σχέσεις, ακόμη και αν τα χωρίζουν δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιόμετρα! Επί πλέον, αν και υπάρχουν σε δεκάδες τοποθεσίες ανά τον κόσμο, πέρα των προαναφερθέντων, εκείνο που προκαλεί τους μελετητές τους -ερευνητές και επιστήμονες- είναι η εμφάνιση μεγάλων ομοιοτήτων μεταξύ τους. Φαίνεται πάντως, ότι οι βραχογραφίες αποτελού σαν ένα είδος συστήματος αλληλοπληροφόρησης και επικοινωνίας. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ-ΛΑΡΙΣΑΣ Βραχογραφίες, φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την Ελλάδα. Αντίθετα φαίνεται ότι ήταν ήδη γνωστές στους αρχαίους Έλλη νες. Σε διάφορες περιοχές, όπως στη Νάξο, στην Κρήτη, στην Εύβοια και σε νομούς της δυτικής και κεντρικής Μακεδονίας, υπάρ χουν «σημαδεμένοι» βράχοι. Κατά καιρούς έχουν γίνει ανακοινώσεις και αναφορές για στημένους όρθιους λίθους (menhir), πολλές φορές σε ολόκληρες λιθοσειρές, όπως αυτές που έχουν βρεθεί έξω από την Κομοτηνή. Το θέμα όμως των ελληνικών βραχογραφιών πήρε νέα εντυπωσιακή τροπή από την σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη του ερευνητή Στέλιου Παπανικολάου στην περιοχή της Λάρισας. Εκεί, το 2002, αυτός ο Λαρισαίος γλύπτης και ιστορικός τέχνης ανακάλυψε μελέτησε και κατέγραψε πάνω από 600 τέτοιες πέτρες που φέρουν πάνω τους πανάρχαια σημάδια της επέμβασης του ανθρώπου! Ο Παπανικολάου πρωτάκουσε τον όρο «γραμμένη πέτρα» στο χωριό Σπηλιά στους πρόποδες του Κισσάβου, όταν οι κάτοικοι τον συνόδεψαν σε μία τοποθεσία όπου υπήρχε μία πέτρα πάνω στην οποία υπήρχαν χα ραγμένα σκαλίσματα και «λακουβίτσες». Οι κάτοικοι της περιοχής πίστευαν μέχρι τότε ότι οι χαραγματιές αυτές είναι απλά σκαλίσματα των βοσκών. Αυτή ήταν η πρώτη πέτρα, η «Γραμμένη Πέτρα Συκουρίου», από τις εκατοντάδες άλλες που ανακάλυψε η έρευνα που ξεκίνησε ο Παπανικολάου τον Οκτώβριο του 2002 και τελείωσε τον περασμένο Μάρτιο. Μέχρι το τέλος της ερευνητικής αυτής προσπάθειας ανακαλύφθηκαν εξακόσια τέτοια βραχογραφήματα σε μια περιοχή περίπου 200 τετρα γωνικών χιλιομέτρων. Τα ευρήματα αυτά ονομάστηκαν «γραμμένες πέτρες» ενώ απο τελούν πλέον και όρο στην αγγλική γλώσσα («Written rocks»). Ο Σ. Παπανικολάου φωτο γράφησε αυτές τις πέτρες, σημείωσε τις ακρι βείς γεωγραφικές τους θέσεις και περιέλαβε όλο το υλικό που συγκέντρωσε στο βιβλίο του «600 "Γραμμένες Πέτρες": Δίαυλοι Αρχέγονης Γνώσης» (εκδ. Έλλη). Τα σημάδια αυτά στους βράχους εμφανίζονται άλλοτε μεμονωμένα, άλλοτε σε ομάδες ανά τρία ή σε συμμετρικές τριάδες, τετράδες, πεντάδες κ.λπ. Συχνά αναπτύσσονται γύρω απο μία μεγαλύτερη κεντρική κοιλότητα σε ομόκεντρους κύκλους, σε συν δυασμό με διάφορα σπειροειδή και οφιοειδή χαράγματα. Τα προϊστορικά ευρήματα στον θεσσαλικό χώρο και ειδικότερα στο νομό της Λάρισας, έρχονται σε μία περίοδο όπου το ενδιαφέρον για την περιοχή αυτή είναι αυξημένο -ιδιαίτερα μετά την αποκάλυψη των παραπλήσιων πολιτισμών του Σέσκλου και του Διμηνιού - πολιτισμοί που σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελούν σπουδαίους σταθμούς για τον εμπλουτισμό των γνώσεων μας για τη Μέση και τη Νεότερη Νεολιθική Περίοδο αντίστοιχα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΟΙ «ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΠΕΤΡΕΣ» Όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, και στην περίπτωση της Θεσσαλίας δίνονται πολλές ερμηνείες για την προέλευση και την χρήση των βραχογραφιών. Είναι φανερό ωστόσο ότι η κλασική επιστήμη δυσκολεύεται εξαιρετικά να δώσει πιστευτές εξηγήσεις που να μην «απειλούν» το οικοδόμημα της, αφού οι βρα χογραφίες χρονολογούνται συντηρητικά μέχρι και 300.000 χρόνια πίσω, εποχή που η επιστήμη δεν διανοείται να φανταστεί έγγραφη ανθρώπινη επικοινωνία... Έτσι, συνήθως λέγεται ότι οι δημιουργίες πάνω στους βράχους ήταν προσφορές προς άγνωστες σε εμάς θεότητες, ή σημάδια προσδιορισμού φυλετι κών «ορίων» της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας. Ο Σ. Παπανικολάου όμως, τολμάει να πάει αρκετά πιο πέρα. Στο βιβλίο του, εκτός από την τοπογραφική καταγραφή, τη φωτογρά φηση και την αποτύπωση των πετρών, παρουσιάζει και μία σειρά από συμπεράσματα -αποτελέσματα της μελέτης του για αυτό το κωδικοποιημένο σύστημα σήμανσης ονομά ζει «Ιερή Γαιονική Πετρογλυφική»: Κατ' αρχήν ο ερευνητής πιστεύει ότι η φυλετική ομάδα της περιοχής αυτής που έζη σε εκεί κατά τη Νεολιθική εποχή, πρέπει να είχε κληρονομήσει γνώσεις και από μία προγενέστερη μακροχρόνια παράδοση. Οι άνθρωποι που χάραξαν αυτά τα σύμβολα είχαν αναπτύξει ένα κωδικοποιημένο σύστημα σήμανσης, με στόχο τη χαρτογρά φηση βασικών στοιχείων του περιβάλλοντος (πηγές ενέργειας, ποτάμια, σπήλαια, γεωλο γικά ρήγματα, μεταλλεύματα, μαγνητικά πε δία, πηγές αρνητικής ενέργειας, αιτίες κατα στροφών, κ.λπ.) πρακτική που καθόριζε με αρμονικό τρόπο την σχέση τους με την τροφοδότρα «μάνα Γη». Πιο συγκεκριμένα ο Σ. Παπανικολάου θεωρεί την δημιουργία των «Γραμμένων πετρών» ως το αποτέλεσμα μετάδοσης ανώτερων διανοητικών εννοιών, ως ένα σύστημα από κώδικες που παρουσιάζουν την ακριβή χαρτογράφηση των ενεργειακών δικτύων της Γης! Αυτή η τοποθέτηση συμφωνεί και αποτελεί συνέχεια της τάσης που επικρατεί παγκόσμια στον χώρο των ερευνητών, στην προσπάθεια τους αποκρυπτογράφησης των δικτύων αυ τών. Δηλαδή σήμερα γίνεται ευρέως αποδεκτό ότι οι αρχαιότατοι καλλιτέχνες «κατέγραφαν» γνώσεις υψηλού επιπέδου, που προέρχονταν από ακόμη παλαιότερες εποχές. Από την παράξενη αυτή γλυπτική στους βράχους της Λάρισας, -αν ερμηνευτεί με τους γνωστούς παραδοσιακούς γεωμαντικούς όρους- προκύπτουν «κόμβοι», «πύλες», «συσσωρευτές», «κλείδες», «κατα νομείς», «γέφυρες», «μεταλλάκτες», κ.ά, ενώ παράλληλα αποκωδικοποιούνται τοποθεσίες από διάφορα φυσικά τοπία, όπως πηγές, λίμνες, έλη, ποτάμια, σπήλαια, «ιερά τελεστήρια», γνωστούς και άγνωστους προϊστορι κούς οικισμούς, γεωλογικά ρήγματα, μεταλ λεύματα. Ακόμη η ειδική «ανάγνωση» αυτών των συμβόλων αποκαλύπτει εκπληκτικά τοπία θετικής-θεραπευτικής δύναμης, αλλά και τόπους αποφυνής-εκτόνωσης αρνητικής ενέργειας και καταστροφικών συμβόλων και τόπους μυστηριακούς -ξεχωριστούς... Όσοι σημαντικοί λιθικοί οικισμοί ιδρύθηκαν, εγκαταστήθηκαν σε περιοχές που εί χαν υποδειχθεί ως κατάλληλες από τους (πρωτο)μυημένους γεωμάντεις. Κάθε οικισμός διατηρούσε μία διαμορφωμένη μεγαλιθική εγκατάσταση, όπως είναι το ιερότελεστήριο, το αντίστοιχο το τέμ-Μενίρ, το σύμβολο της μυστηριώδους Αρχής-Γαίας, σαν αυτό που βρέθηκε τον Μάιο του 1958 στη περιοχή «Σουφλί Μαγούλα», το νεολιθικό οικισμό κοντά στη Λάρισα, το οποίο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λάρισας. Ειδικότερα στη Θεσσαλία, το κεντρικό «μυητικό τελεστήριο», ή η «αρχέγονη αρχειακή κιβωτός», ή αλλιώς το θρυλούμενο ιερό της θεάς Δως, υπήρχε στην περιοχή του «Δώτιου πεδίου», η έκταση του οποίου ταυτιζόταν με την έκταση των περιοχών του σημερινού Δήμου Νέσσωνος. Τα όσα συνέβεναν σ' αυτή την περιοχή ήταν εξαιρετικής και καθοριστικής σημασίας, όχι μόνο για τον θεσσαλικό χώρο και τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, αλλά και για γειτονικές γεωγραφικά περιοχές στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία. Ο Σ. Παπανικολάου υποστηρίζει ακόμα ότι οι άνθρωποι που δημιούργησαν τα βραχογραφήματα κατοικούσαν σε μόνιμους οικισμούς (δηλαδή δεν ήταν νομάδες) και ανήκαν σ' έναν παγκόσμιο λιθικό πολιτισμό με κοινές «θρησκευτικές-κοσμολογικές» πεοιθήσεις! Αυτό που ένωνε τις διάφορες φυλετικές ομάδες ήταν η Μητέρα-Γη, πάνω στην οποία ζούσαν και δημιουργούσαν. • Επίσης πιστεύει ότι σε κάποια χρονική περίοδο αυτού του πολιτισμού εμφανίζεται μία νέα «ιδεολογία», με αποτέλεσμα η «αρχέγονη γνώση», σταδιακά να εγκαταλει φθεί, αλλά όχι και να χαθεί. Θα υπάρξουν ωστόσο κάποιοι θεματοφύλακες που θα εξακολουθήσουν να την υπηρετούν πιστά! Αυτοί, μακριά από τα σύγχρονα τους πολιτιστικά δρώμενα, θα συνεχίσουν να υπηρετούν το καθήκον τους που δεν είναι άλλο από την υπόδειξη των κατάλληλων τόπων για την ίδρυση Ασκληπιείων, Μαντείων, εφαρμογή της ιερής αρχιτεκτονικής κ.λπ. Σε αυτή τη νέα εποχή, ο κοινός παγκόσμιος πολιτισμός θα κατακερματιστεί και μία ποικιλία ιδιαίτερων και ιδιό μορφων «εθνικών» πολιτισμών θα προκύψει. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Οι κατασκευές της Μεγαλιθικής εποχής και τα διάφορα σχετικά πέτρινα συγκροτήματα που υπήρχαν στα πεδινά -ντολμέν, κρόμλεχ, συστοιχίες μενίρς, κ.λπ.- έχουν καταστραφεί από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως από καλλιέργειες αγρών, την οικιστική ανάπτυξη, ενώ πολλά καταστράφηκαν είτε από την άγνοια και την αδιαφορία των περιοίκων, είτε σκόπιμα από ενέργειες ατόμων που ήταν ενάντιοι στην ύπαρξη ενός τέτοιου πολιτισμού. Την ίδια στιγμή δεν είχε -και δε έχει-παρθεί κανένα μέτρο προστασίας από τις υπεύθυνες κρατικές Υπηρεσίες. Τα μνημεία που έχουν διασωθεί οφείλουν την ύπαρξη τους στην απομακρυσμένη τοποθεσία τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα έχουν καταμετρηθεί περίπου 15.000 θέσεις «Γραμμένων πετρών». Πρόκειται ουσιαστικά για πολύτιμα μνημεία απώτατου παρελθόντος τα οποία δεν έχουν επιστημονικά καταγραφεί. Στην πραγματικότητα, χρόνο με το χρόνο, οι ανακαλύψεις από διάφορες επιστημονικές κοινότητες, είτε πρόκειται για ιστορικούς, είτε γενετιστές, είτε αρχαιολόγους, κλονίζουν και καταρρίπτουν κάθε θεωρία της γνωστής -γραμμικής- εξέλιξης της ανθρώπι νης γνώσης. Αν και η αποκρυπτογράφηση των «Γραμμένων πετρών» είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο και επιστημονική κατάρτηση, εντούτοις η αρχή έχει γίνει. Η «μετάφραση» των μηνυμάτων που είναι σκαλισμένα στις αρχέγονες αυτές πέτρες είναι πιθανό να αποτελέσει κινητήριο μοχλό σχην ερευνητική αυτή προσπάθεια κατανόησης της ανθρώπινης προϊστορικής γνώσης.