Η εκκλησία της Παναγίας της Πορταϊτισσας χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα στη χώρα της Αστυπάλαιας. Για την ακρίβεια άρχισε να χτίζεται το 1762 από τον τυφλό Όσιο Άνθιμο από την Κεφαλονιά, ο οποίος προηγουμένως είχε χτίσει τις μονές Ζωοδόχου Πηγής στη Σίκινο και Αγίου Γεωργίου στο Καστελόριζο. Η ανέγερση κράτησε εννιά χρόνια και στη διάρκειά της η παράδοση κάνει λόγο για πολλά θαύματα. Είναι αφιερωμένη στη Παναγία την Πορταϊτισσα της Μονής Ιβήρων, αντίγραφο της εικόνας της οποίας έφερε ο όσιος Άνθιμος στην Αστυπάλαια. Η παράδοση μάλιστα αναφέρει πως την έβαλαν πάνω σε ξύλο και αποτυπώθηκε μόνη της η εικόνα.