Είχάμε δει ότι οι τεχνικές μελέτες προέβλεπαν μια αντοχή στα τούνελ χιλιάδων τόνων ανά τετραγωνικό εκατοστό, δηλαδή ήταν σχεδιασμένα για να αντέχουν σε άμεσα πλήγματα πυρηνικών όπλων. Τίποτα το αφύσικο ή το παράξενο μέχρι εδώ. Εφόσον τα έργα ήταν στρατιωτικά – ασχέτως ποιος ήταν ο προορισμός τους – ήταν λογικό και αναμενόμενο να προβλέπεται και προστασία από ατομικά όπλα. Βέβαια, αυτό σήμαινε παράλληλα ότι δεν πρόκειται για κοινές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά για εγκαταστάσεις μείζονος στρατηγικές σημασίας. Αυτό από μόνο του, όμως δεν μας αφορούσε. Εξάλλου, κάμποσα από τα τεχνικά σχεδιαγράμματα το επιβεβαίωναν αυτό και με άλλο τρόπο : Οι στοές προβλεπόταν να διαθέτουν τσιμεντένια «οδοντωτά» φράγματα σαν πελώριες φέτες κέικ, τα οποία λειτουργούσαν – αν και δεν έχω καμία διάθεση να σας μάθω πως γίνονται κάποια «κακά πράγματα» - με την ίδια αρχή που έχουν και οι κοινοί σιγαστήρες των όπλων. Τα τριγωνικά φράγματα δεν επιτρέπουν σε υλικό σώμα να κινηθεί στον άξονα της ευθείας του τούνελ ενώ το τυχόν ωστικό κύμα θα έσπαζε και θα διαλυόταν σταδιακά πάνω τους Αυτό προβλεπόταν στα σχέδια. Τα φράγματα, όμως, αυτά δεν έγιναν, γιατί ποτέ τα – ορατά τουλάχιστον – τούνελ δεν ολοκληρώθηκαν. Τώρα σκεφτείτε το εξής παράδοξο. Τα σχέδια προέβλεπαν σαφώς δομική αντοχή για νʼ αντέχουν οι υπόγειες εγκαταστάσεις σε ενδεχόμενα πυρηνικά πλήγματα. Τι έγινε στη πράξη; Στη πράξη τα τούνελ κατασκευάστηκαν με φοβερή και αδικαιολόγητη προχειρότητα. Δεν ήταν θέμα εργολάβων που δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, όχι ήταν σαφέστατο ότι τα τούνελ που κατασκευάστηκαν δεν προβλεπόταν καν να χρησιμοποιηθούν παρά για ελάχιστο διάστημα. Αν τα επισκεφτείτε σήμερα, είναι επικίνδυνα ακριβώς γιʼ αυτό το λόγο : οι πελώριες σιδεριές τους που σχηματίζουν την καμάρα είναι προφανές ότι – από κατασκευής – δεν στηρίζονται σχεδόν πουθενά, παρά μόνο σε μερικές σαπισμένες πια… ξύλινες σφήνες και σε άλλες εξίσου πρόχειρες κατασκευές, ενώ σε πολλά σημεία κομμάτια από σιδεριές και τσιμέντα κρέμονται πλέον απειλητικά πάνω από το κεφάλι του επισκέπτη ή έχουν ήδη καταρρεύσει. Όλοι οι τεχνικοί και πολιτικοί μηχανικοί που τους πήγα να τα δουν, ήδη από την εποχή που κατασκευάζονταν, έδωσαν την ίδια απάντηση, που συνοψίζεται κάπως έτσι : Δεν είναι έργα που προβλέπονται ως μόνιμα. Οι στοές είναι φτιαγμένες πολύ πρόχειρα, σαν απλώς να βιαζόταν να φτάσουν στο εσωτερικό της σπηλιάς, και τίποτε άλλο! Δεν εξυπηρετούν καμία άλλη φανερή σκοπιμότητα, στρατιωτική ή πολιτική που να μπορούμε να φανταστούμε. Ακόμη και τα τεχνητά σχέδια παρουσιάζουν αυτή τη περίεργη αντίφαση : πρόχειρα μεν, αλλά και με προβλέψεις φοβερών αντοχών – σαν να προορίζονταν για μία χρήση ή/και για πολύ σύντομη περίοδο (Σημ. Aragorn : ή σαν να περίμεναν ότι μπορεί να γίνει κάποια πολύ ισχυρή έκρηξη από ατύχημα θα έλεγα εγώ…) Αυτή ήταν περίπου η γνώμη όλων των ειδικών που είδαν τόσο τις στοές όσο και τα τεχνικά τους σχέδια. Αλλά… αν βιάζονταν τόσο να φτάσουν στη σπηλιά, γιατί δεν έμπαιναν από την κανονική της είσοδο; Βιάζονταν να φτάσουν, ναι, αλλά που και γιατί; Και αν ξόδεψαν τόσα δισεκατομμύρια για αντιπυρηνική προστασία, τότε γιατί αυτή η ανεξήγητη και σαφώς σκόπιμη προχειρότητα;