Υπάρχει μια μικρή διήγηση από έναν αγιορείτη, που δείχνει σε τι μέτρα βρισκόταν ο άγιος Νεκτάριος και ότι είχε μάλιστα και τη θέα του ακτίστου φωτός. Αυτός ο αγιορείτης την άκουσε από τον δικό του γέροντα, τον δικό του πνευματικό. Ο αγιορείτης ήταν ο πατήρ Χρύσανθος και ο γέροντάς του ήταν ο πατήρ Ονούφριος στο Άγιον Όρος. Ο πατήρ Ονούφριος είχε ένα γέροντα που τον λέγανε Μηνά. Ο παπα-Μηνάς έζησε την εποχή του αγίου Νεκταρίου.

Διηγείται λοιπόν, ο πατήρ Ονούφριος στον πατέρα Χρύσανθο τι είχε συμβεί με τον γέροντά του. Λέει ότι: «Κάποτε που ήμασταν εκεί, ήρθε ο άγιος Πενταπόλεως». Είχε πάει ο άγιος Νεκτάριος στο Άγιον Όρος.

Ο άγιος Νεκτάριος δεν είχε πάει στο Άγιον Όρος για να κάνει βόλτα, να βλέπει τη φύση και να λέει τι ωραία που είναι η φύση ή απλώς για να προσκυνήσει τα άγια λείψανα, αλλά πήγε να βρει τους ανθρώπους, που είχαν την ίδια πνευματική κατάσταση με αυτόν. Στην πραγματικότητα, αυτοί οι άνθρωποι πηγαίνουν ακριβώς. Τούς οδηγεί το Άγιο Πνεύμα. Άγονται υπό του Αγίου Πνεύματος.

Πήγε λοιπόν και συνάντησε αυτόν τον πατέρα Μηνά, ο οποίος είχε μεγάλη πνευματική κατάσταση. Και ο πατέρας Μηνάς λέει του υποτακτικού του, πατρός Ονουφρίου: «Κοίτα λέει, θα κάτσουμε δέκα λεπτά παιδί μου, να συνομιλήσουμε με τον άγιο Πενταπόλεως. Μη μάς ενοχλήσεις».

Έκλεισε λοιπόν την πόρτα κι έμεινε εκεί. Πέρασαν δέκα λεπτά, μία ώρα, δύο ώρες, πέντε ώρες... Έκλεισε μία μέρα, πήγε δεύτερη μέρα... Την τρίτη μέρα ανησύχησε ο πατήρ Ονούφριος. Λέει: «Μπα, τι έγινε»; Πάει χτυπάει την πόρτα. «Γέροντα» λέει, «τι κάνεις»;

«Άσε μας παιδί μου, ούτε δέκα λεπτά δεν μιλάμε και μπήκες μέσα; Δεν σού είπα να μην μάς ενοχλήσεις»; «Μα γέροντα, τι δέκα λεπτά»; Και πράγματι τόν παίρνει μέσα ο παπα-Μηνάς στο εκκλησάκι, ανοίγει το μηναίο, (τις ακολουθίες που διαβάζουμε κάθε μέρα, του κάθε αγίου) και βλέπει ότι δύο μέρες, - είχαν βάλει το θύλακα (σελιδοδείκτη) - και δύο μέρες δεν είχε μετακινηθεί. Δεν είχαν διαβάσει την ακολουθία δύο μέρες. (...)

Αυτή δεν ήταν συνομιλία... Αυτοί ήταν στην κατάσταση που βρίσκονται οι άγιοι. Στη θεωρία του Θεού, όπου δεν υπάρχει πλέον αίσθηση του χρόνου. Κι αυτό είναι που κάνει τους αγίους να έχουν αυτή την απέραντη υπομονή κι αυτή την τέλεια πνευματική κατάσταση. Και γι' αυτό εμείς τούς προσκυνούμε και γι' αυτό κάνουν όλα αυτά τα θαύματα.

Δεν ήταν άγιος ο άγιος Νεκτάριος, επειδή ήταν διευθυντής στη Ριζάρειο ή επειδή ήταν κτήτορας μοναστηριού. Ήταν άγιος επειδή, μέσω της ασκήσεως της νοεράς προσευχής και του χαρίσματος της υπομονής που απέκτησε από αυτήν και δια των θλίψεων που μετέπειτα ακολούθησαν, ήρθε σε αυτήν την τέλεια πνευματική κατάσταση.

Αυτός είναι ο δρόμος όλων των αγίων. Και είδατε τι λέμε και στην προηγιασμένη; «Φως Χριστού φαίνει πάσι». Το φως του Χριστού φωτίζει όλους τους ανθρώπους και αυτόν τον φωτισμό πρέπει να αναζητήσει ο άνθρωπος στη ζωή του.

Ο Άγιος Νεκτάριος και η αρπαγή εις την θεωρίαν του ακτίστου φωτός

πρωτοπρ. π. Ιωάννης Φωτόπουλος